Home/Specialismen/Onderzoeken en behandelingen/

TIA-polikliniek

U heeft een afspraak op de TIA-polikliniek van HMC Westeinde. Deze webpagina geeft meer informatie over een TIA, de TIA-polikliniek en wat we voor u kunnen betekenen.

Lees meer

Specialismen en team

Afspraak en contact

Bij vragen of problemen kunt u contact opnemen met de CVA-nazorgconsulenten (zie de contactgegevens op deze webpagina).

Locatie

HMC Westeinde
Den Haag

Direct naar:

Over de TIA-polikliniek

U heeft een afspraak op de TIA-polikliniek van HMC Westeinde. Deze webpagina geeft meer informatie over een TIA, de TIA-polikliniek en wat we voor u kunnen betekenen. Let op! Op deze webpagina staan 2 formulieren die handig zijn om voor uzelf uit te printen en in te vullen.

Wat is een TIA?

Een TIA is een tijdelijke verstoring van de bloeddoorstroming in de hersenen. De medische term voor deze verstoring is Transient Ischaemic Attack (afgekort TIA).

Een TIA heeft de volgende kenmerken:

Een TIA gebeurt altijd plotseling.
Een TIA duurt kort (meestal 10 tot 20 minuten, altijd minder dan 24 uur).

U kunt merken dat u een TIA heeft aan verschillende klachten, bijvoorbeeld:

Gevoelsstoornis of krachtsverlies in een arm of been
Scheeftrekken van de mond
Problemen met spreken
Minder goed kunnen zien
Dubbel zien
Evenwichtsstoornissen

Voor uitgebreide informatie over een TIA kunt u ook kijken op de website van de Hartstichting.

Hoe ziet de dag op de TIA-Poli eruit?

U meldt zich ‘s ochtends om 08.30 uur bij de polikliniek Neurologie, route blauw op de 1e etage van HMC Westeinde. De doktersassistente wijst u naar de wachtkamer en vertelt daar hoe de dag zal gaan.
De volgende onderzoeken gebeuren in wisselende volgorde:

Bloedonderzoek
Duplexonderzoek
MRI-scan van de hersenen. Als een MRI niet kan, krijgt u een CT-scan/CT-A.
ECG (hartfilmpje)
Bloeddrukmeting

Een vrijwilliger gaat met u naar de afdelingen waar de onderzoeken zullen gebeuren.

Gesprek en lichamelijk onderzoek

In de ochtend heeft u een afspraak bij de neuroloog. De neuroloog heeft een gesprek met u en onderzoekt u.

De onderzoeken

Bloedonderzoek

De laboratorium assistente haalt een aantal buisjes bloed uit een bloedvat in uw arm. Dit bloed onderzoeken we op risicofactoren voor het krijgen van een TIA.

Hartfilmpje (ECG)

We maken een filmpje van het ritme van uw hartslag. Een hartfilmpje heet een elektrocardiogram (ECG). Nadat u de kleren van uw bovenlichaam uit heeft gedaan, doet de doktersassistente de elektroden op uw borstkas, polsen en enkels. De elektroden meten uw hartslag. Dit onderzoek duurt ongeveer 10 minuten.

MRI van het hoofd

MRI staat voor Magnetic Resonance Imaging. Dit onderzoek gebruikt een zeer sterk magneetveld. Dit magneetveld wekt signalen op in het lichaam. De computer zet die om in een digitaal beeld. Zo kunnen we organen, bloedvaten, spieren en andere weefsels in het lichaam tot in detail bekijken.
In de onderzoeksruimte komt u op de MRI-onderzoekstafel te liggen. Voor sommige onderzoeken krijgt u een contrastmiddel via een infuus (slangetje) in uw arm.

Het infuus blijft zitten tot het eind van het onderzoek. Na de voorbereidingen schuift de laborant de onderzoekstafel in de verlichte tunnel van het MRI-apparaat. Deze tunnel is aan de voor- en achterkant open. De laborant bedient het MRI-apparaat vanuit de ruimte ernaast. Via een raam houdt de laborant u in de gaten. Tijdens het onderzoek moet u stil blijven liggen. Bij het maken van een serie beelden hoort u een snel, hard kloppend geluid. U krijgt oordopjes of een koptelefoon om het geluid te dempen. Zodra dit geluid ophoudt, is een serie beelden klaar. Een onderzoek bestaat uit het maken van meerdere series. Het onderzoek duurt 15 tot 45 minuten.

Voorzorgsmaatregelen
Vanwege het sterke magneetveld in de onderzoekskamer zijn een aantal voorzorgsmaatregelen nodig. Wilt u de informatie op de pagina over MRI goed doorlezen en het vragenformulier ingevuld meenemen?

Echografie van de halsvaten (duplexonderzoek)

Bij een echografie van de halsvaten onderzoekt de laborant de slagaders in uw hals op onregelmatigheden en vernauwingen. Daarnaast meten we op verschillende plekken de stroomsnelheid van het bloed in de bloedvaten.

Voor dit onderzoek ligt u op een onderzoeksbank. De laborant brengt gel aan op de huid van uw hals. Daarna beweegt de laborant een apparaatje over uw hals. Dit zendt geluidsgolven uit. Deze geluidsgolven worden teruggekaatst en omgezet in beeld. Van deze beelden maken we foto’s.

Blijkt tijdens het onderzoek dat er een vernauwing in de halsslagader zit? Dan bespreekt de neuroloog met u of een operatie wenselijk is. Bij een operatie (CEA carotis end arteriectomie) maken we de binnenzijde van het bloedvat schoon en verwijden we de doorgang. Het is wenselijk dat deze ingreep gebeurt binnen 2 weken na het ontstaan van de klachten. Is een operatie van de halsslagader nodig? Dan verwijzen we u zo snel mogelijk door naar de vaatchirurg. Die zal u meer informatie geven over de ingreep en de risico’s daarvan.

Eindgesprek

Als u alle onderzoeken heeft gehad, krijgt u tijdens het tweede gesprek met de neuroloog de uitslagen van de onderzoeken die al bekend zijn. De arts bespreekt met u welke behandeling u kunt krijgen en of vervolgonderzoek nodig is. Soms zijn er afspraken bij andere specialisten nodig. In een enkel geval moet u in het ziekenhuis blijven. Het is prettig als uw naaste, familielid of bekende bij dit gesprek is. Na het gesprek kunt u naar huis.

Vervolg

Als uit de onderzoeken blijkt dat u een TIA heeft gehad, zijn de volgende zaken belangrijk.

U mag 2 weken niet autorijden.
U krijgt medicijnen voorgeschreven. Als de medicijnen op zijn, kunt u een vervolgrecept aanvragen bij uw huisarts.

Het behandeladvies stuurt de arts naar uw huisarts, zodat hij of zij op de hoogte is.

U krijgt een binnen een week een telefoonafspraak met de CVA-nazorgconsulent. Zij zal u meer vertellen over de TIA en het gebruik van de medicijnen. Zij geeft u ook adviezen om gezonder te leven. Onderaan deze webpagina staan vragen die zijtijdens de eerste afspraak met u bespreekt.

De CVA-nazorgconsulent maakt met u een afspraak voor een tweede telefoonafspraak. Wilt u de vragenlijst onderaan deze webpagina een paar dagen voor de tweede afspraak invullen? Houdt u deze vragenlijst en uw medicijnenlijst bij de hand tijdens de tweede afspraak.

Heeft u geen TIA gehad en heeft u nog vragen? Maak dan een afspraak met uw huisarts.

Meer informatie

Meer informatie over een TIA, de risicofactoren, het aanpassen van uw levensstijl of het krijgen van ondersteuning, vindt u onder andere op de website van de Hartstichting en de Hersenstichting.

Vragen

Bij vragen of problemen kunt u contact opnemen met de CVA-nazorgconsulenten:

Karin Boutrus
088 979 21 74
k.boutrus@haaglandenmc.nl

Monika van Kasteel – van der Meer
088 979 15 26
m.van.der.meer@haaglandenmc.nl

Corrie Brussaard – Leenders
088 979 11 45
c.brussaardleenders@haaglandenmc.nl

Joke de Meris
088 979 21 76
j.de.meris@haaglandenmc.nl

Weer thuis na een TIA

Op dit deel van de webpagina vindt u informatie over het dagelijks leven na een TIA. Heeft u na het lezen hiervan nog vragen? Dan kunt u deze vragen bespreken met de CVA-nazorgconsulent of met uw huisarts.

Hoe groot is de kans op herhaling van een TIA?

De kans op herhaling van een TIA hangt af van de oorzaak van de eerdere TIA en van risicofactoren. Risicofactoren zijn onder andere: een verhoogde bloeddruk, verhoogd cholesterol, verhoogde bloedsuiker, overgewicht, roken, te veel alcohol drinken, leeftijd en diabetes. De kans op herhaling is dus voor iedereen verschillend. Een algemeen advies is dat u zich regelmatig laat controleren bij uw huisarts. Overleg met uw huisarts hoe vaak een controle nodig is.

Moet ik medicijnen blijven gebruiken?

De medicijnen die de neuroloog u voorschrijft, zijn bedoeld om een nieuwe TIA of een herseninfarct te voorkomen. Over het algemeen moet u deze medicijnen levenslang blijven gebruiken. Het is mogelijk dat u op termijn andere medicijnen moet gebruiken. Bijvoorbeeld als er iets in uw gezondheidstoestand verandert of als er nog betere medicijnen worden ontwikkeld.
Tegenwoordig worden de meeste mensen na een TIA behandeld met een combinatie van bloedverdunners, bloeddruktabletten en cholesterolverlagende tabletten. Het is verstandig altijd een lijstje bij u te dragen waarop uw medicijnen staan. Dit lijstje kunt u bij de apotheek laten maken.
Meer informatie over medicijnen bij hart- en vaatziekten vindt u op de website van de Hartstichting.

Moet ik een dieet gaan volgen?

Uit onderzoek blijkt dat er een verband is tussen voeding en hart- en vaatziekten. Eet u te veel verzadigde vetten (vetten die bij kamertemperatuur hard zijn)? Dan wordt het cholesterol in het bloed hoger. Daardoor krijgt u ook meer kans op hart- en vaatproblemen. Door te veel zout kan de bloeddruk hoger worden en een te hoge bloeddruk (boven de 130/80) maakt de kans op een beroerte groter. Eet dus weinig verzadigde vetten en zout.

Voeding kan ook een goede invloed hebben. Door gezond eten wordt uw cholesterol lager. Dit helpt om uw slagaders schoon te houden. Ook wordt u niet te zwaar als u gezond eet. Dit kan een hoge bloeddruk helpen voorkomen.

Algemene adviezen voor uw voeding

Eet veel voedsel met veel vezels (vezelrijke voeding), dus bijvoorbeeld volkorenbrood, volkoren pasta, zilvervliesrijst.
Eet 2 ons groente en 2 stukken fruit op een dag.
Drink minstens 1,5 liter vocht per dag, zoals water, thee, ongezoet vruchtensap, halfvolle melkproducten en koffie (met mate).
Laat tussendoortjes met veel vet staan. Neem daarvoor in de plaats een stuk fruit, een plakje ontbijtkoek of een boterham.
Gebruik onverzadigde vetten bij het koken. Dit zijn vetten die vloeibaar zijn bij kamertemperatuur, zoals olijfolie, vloeibare bak- en braadproducten en zonnebloemolie.

Ga met een gevulde maag boodschappen doen. Hierdoor, zo blijkt uit onderzoek, laat u zich minder snel verleiden tot het kopen van extra tussendoortjes met veel vet. Meer informatie vindt u in de volgende brochures:

“Eet gezond! Schijf van vijf”.
De Hartstichting heeft diverse brochures over voeding, gewicht en koken.

Moet ik stoppen met roken?

U heeft een alarmsignaal gehad. Om de kans op herhaling van een TIA kleiner te maken, is het verstandig dat u stopt met roken. Roken veroorzaakt namelijk:

Vernauwing van de bloedvaten, waardoor de bloeddruk stijgt.
Het sneller stollen van het bloed.
Beschadiging van de wand van de bloedvaten. Daardoor krijgt u eerder last van aderverkalking. Daardoor wordt de kans op hart- en vaatziekten groter.

Stoppen met roken is de grootste risicoverlager. Lukt het u zelf niet om stoppen met roken? Dan kan uw huisarts u hierbij eventueel helpen met behulp van nicotinekauwgom, nicotinepleisters of nicotinetabletten. Uw eigen motivatie om te stoppen is het belangrijkst.
Voor meer informatie over stoppen met roken kunt u onder ander terecht bij www.nederlandstopt.nu. Aanvullende informatie vindt u in de brochure “Uitdrukkelijk voor rokers” van de Hartstichting (www.hartstichting.nl).

Mag ik alcohol drinken?

U mag best een glas per dag drinken. Het advies van het Voedingscentrum is niet meer dan een glas alcohol per dag te drinken. Opsparen om in het weekend meer te drinken, is ongezond. Het advies is om 2 dagen per week geen alcohol te drinken. Let ook op met alcohol als u overgewicht heeft, want in alcohol zitten veel calorieën.

Mag ik autorijden?

Na een TIA mag u 2 weken niet autorijden en beroepschauffeurs mogen 4 weken niet rijden. Voor mensen met een beroerte of hersenbloeding gelden andere regels.

Hoe belangrijk is bewegen?

Dat voldoende lichaamsbeweging gezond is, weet iedereen. Toch blijkt uit onderzoek dat 1 op de 3 Nederlanders niet genoeg beweegt. Een wandeling maken of een stukje fietsen is voldoende. Het advies is om minimaal 30 minuten per dag te bewegen, bij voorkeur achter elkaar. Lukt dit niet, dan mag het ook 2 x 15 minuten of 3 x 10 minuten zijn. Voldoende lichaamsbeweging maakt de kans op hart- en vaatziekten kleiner. Het is goed voor uw spijsvertering, goed voor botten en spieren en ook voor het voorkomen van depressie of geestelijke achteruitgang.

Als u voor de TIA sportte, zult u mogelijk merken dat uw conditie minder is geworden. Bouw uw conditie rustig weer op.
Meer informatie over bewegen vindt u op de website van de Hartstichting.

Ik blijf zo vermoeid, is dat normaal?

Veel mensen zijn eerder vermoeid na een TIA. Het is belangrijk dat u rustmomenten inbouwt en goed luistert naar de signalen van uw lichaam. Train uzelf, activeer uzelf, doseer activiteiten en breidt uw activiteiten rustig uit. Probeer als u weet dat u een drukke dag krijgt de dag ervoor wat meer rust te nemen. Verdeel uw bezigheden over de dag.
De Hersenstichting heeft een zorgwijzer ontwikkeld over vermoeidheid. Deze is te vinden op de site www.hersenstichting.nl.

Mag ik weer aan het werk?

Dat is afhankelijk van hoe u zich voelt en van het soort werk dat u doet. Veel mensen merken dat ze sneller vermoeid zijn en soms moeite hebben om hun aandacht ergens bij te houden. Ze vergeten meer dingen. Neem deze klachten serieus en bouw op tijd rustmomenten in als u moe bent. Als u zich goed voelt, is weer beginnen met werken prima. Bouw uw uren langzaam op, verdeeld over de week. De CVA-nazorgconsulent kan u hierover adviseren. Soms merkt u op het werk pas dat bepaalde werkzaamheden niet goed lukken. Het is belangrijk dat met de huisarts, bedrijfsarts of neuroloog te bespreken. U kunt via de revalidatiearts begeleiding krijgen als het lastig is om weer aan het werk te gaan.

Mag ik naar de sauna?

Dat mag. Wel adviseren we u tijdens een saunabezoek genoeg te drinken.

Mag ik op vakantie?

Daar is meestal niets op tegen. Rust, een andere omgeving en lekker bewegen, geeft nieuwe energie. Ook vliegen mag na een TIA. In warme landen is het verstandig genoeg te drinken (2,5 liter per dag). In de felle zon kunt u beter een hoofddeksel dragen.
Tijdens een reis waarbij u veel stil moet zitten, is het goed af en toe te bewegen. Ga even lopen in het gangpad van bus of vliegtuig. Dit is belangrijk om een trombosebeen te voorkomen.

Tips en adviezen voor op vakantie

Vergeet niet een medicijnpaspoort mee te nemen op vakantie. U kunt dit bij de apotheek laten maken.
Verdeel uw medicijnen over uw handbagage en koffers, voor het geval dat bagage kwijtraakt.

Kan ik door vrijen een nieuwe TIA of beroerte krijgen?

Mensen die getroffen worden door een TIA en hun partners maken zich soms zorgen over seks. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat een nieuwe TIA kan ontstaan door seksuele opwinding. Voor die angst is geen reden. Wel is het goed om er rekening mee te houden dat u in de eerste tijd minder zin in seks kunt hebben. Het is belangrijk dat u samen praat over uw gevoelens.

Sommige medicijnen hebben als bijwerking dat u minder zin in vrijen krijgt. Bij mannen kunnen ze de potentie verlagen. Bespreek met uw (huis)arts of er alternatieven zijn als u hier last van heeft.
Meer informatie vindt u in de brochure Intimiteit en seksualiteit na een beroerte.

Wat moet ik doen bij nieuwe klachten?

Krijgt u nieuwe klachten die passen bij een beroerte, zoals een scheve mond, verlamde arm of onduidelijke spraak? Bel dan direct 112. Noteer de tijd dat de klachten begonnen zijn en hoelang ze duren.

Herken de signalen van een beroerte (informatie van de Hartstichting)

U weet misschien wel wat de signalen van een beroerte zijn. Maar als het uzelf of uw naaste overkomt, is het toch een stuk moeilijker om ze te herkennen. Waar moet u op letten?

De 3 meest voorkomende signalen bij een beroerte:

Scheve mond: de mondhoek hangt plotseling naar beneden.
Verwarde spraak: Iemand praat ineens verward of kan de woorden moeilijk uitspreken.
Lamme arm: Plotseling ontstaat er krachtsverlies of verlamming van een arm.

Andere signalen van een beroerte

Een scheve mond, verwarde spraak en een lamme arm zijn de meest voorkomende signalen van een beroerte. Overige signalen bij een beroerte kunnen zijn:

Krachtsverlies of verlamming van een been
Plotseling dubbelzien of maar 1 helft van het gezichtsveld zien of ineens blind zijn aan 1 van de ogen
Ineens hevige draaiduizeligheid of coördinatie- en evenwichtsstoornissen
Plotseling heel erge hoofdpijn zonder oorzaak (komt alleen bij een hersenbloeding voor)

Bel direct 112! Tijdverlies = hersenverlies!

Maar…misschien is het een TIA. Moet ik dan niet even wachten of de verschijnselen verdwijnen?

Nee. Wacht nooit af, maar bel altijd direct 112!

BIJLAGE

TIA-vragenlijst: 1e telefonisch contact

Vragen over risicofactoren

1. Bent u, als u voor de TIA rookte, gestopt of geminderd met roken?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, hoe gaat het nu? Ervaart u voldoende ondersteuning hierbij?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

2. Wat is uw gewicht? ________kg
Heeft u als u overgewicht heeft de wens om af te vallen?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, hoe gaat het nu? Heeft u hierbij voldoende ondersteuning?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

3. Beweegt u regelmatig (wandelen, fietsen, sporten)?
☐ nee
☐ ja

Wat kan u helpen om in beweging te blijven?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

4. Gebruikt u regelmatig alcohol?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, hoeveel drinkt u per dag / per week?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Wilt u minder alcohol drinken?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, hoe gaat dit nu? Ervaart u voldoende ondersteuning hierbij?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

5. Is er sinds de TIA verandering in uw medicatiegebruik?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, welke verandering
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

6. Ervaart u klachten door uw medicijngebruik?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, welke klachten?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Zijn er nog vragen of onderwerpen die u wilt bespreken?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

TIA-vragenlijst: 2e telefonisch contact

Voor een vlot verloop van het tweede telefonisch contact vragen wij u deze vragenlijst thuis in te vullen.
Houd deze vragenlijst én uw medicatieoverzicht tijdens het telefoongesprek bij de hand.

Vragen over uw gezondheidstoestand

1. Heeft u sinds het doormaken van de TIA lichamelijke klachten?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, welke klachten heeft u?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

2. Heeft u sinds het doormaken van de TIA problemen met uw geheugen, aandacht vasthouden en/of initiatief nemen?
☐ nee
☐ ja

3. Heeft u sinds het doormaken van de TIA pijnklachten, hoofdpijn, spierpijn of pijn in andere delen van uw lichaam?
☐ nee
☐ ja

4. Merkt u sinds het doormaken van de TIA verandering in uw gedrag?
Bent u eerder emotioneel, boos of juist rustiger?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, welke veranderingen ervaart u?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

5. Heeft u sinds het doormaken van de TIA vermoeidheidsklachten?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, wanneer heeft u het meeste last van vermoeidheid?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

6. Heeft u sinds het doormaken van de TIA problemen met uw werk of andere dagelijkse bezigheden?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, waar heeft u problemen mee?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

7. Voelt u zich depressief of angstig?
☐ nee
☐ ja

Zo ja, hoe uit zich dat?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

8. Hoe gaat het met uw partner en/of mantelzorger en thuiswonende kinderen?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

9. Ervaart u klachten door uw medicijngebruik?
☐ nee
☐ ja

Broodkruimels