Stoma operatie: aanleggen van een colostoma of ileostoma

Waarom een stoma?

U kunt een stoma krijgen:

• omdat uw ontlasting niet op de gewone manier het lichaam kan verlaten door bijvoorbeeld een darmontsteking of kanker
• omdat u uw ontlasting niet kunt ophouden en deze incontinentie niet behandeld kan worden
• om een deel van de darm rust te geven

De arts zal u vertellen waarom u een stoma van de darm krijgt.

Welke soorten darmstoma’s zijn er?

Er zijn 2 soorten stoma’s:

• een eindstandig stoma heeft 1 opening, Hierdoor kan de ontlasting uw lichaam verlaten.
• een dubbelloops stoma heeft 2 openingen: 1 voor ontlasting en 1 voor slijm.

Een stoma blijft soms voor altijd zitten, maar kan ook tijdelijk zijn. Een tijdelijk stoma helpt bijvoorbeeld om een deel van de darm rust te geven. Daardoor kan de darm genezen.

2 typen stoma’s: eindstandig (boven) en dubbelloops (onder)

Hoe leggen we een stoma aan?

De operatie waarin we de stoma plaatsen gebeurt onder narcose. Dit betekent dat u een tijdje gaat slapen. De chirurg maakt een opening in uw buik en haalt een deel van de darm naar buiten. Dit deel maakt de arts vast aan de huid en wordt de stoma. Na de operatie plaatsen we een stomazakje over de stoma. In dit zakje komt de ontlasting terecht.

Voorlichting over de stoma operatie en de verzorging van de stoma

Voor de operatie krijgt u informatie van een consulent darmchirurgie. Deze specialistisch verpleegkundige leert u over:

• de operatie
• hoe u de stoma verzorgt
• de verschillende stomamaterialen, zoals de stomazakjes
• het bestellen van stomamaterialen
• eten en drinken als u een stoma heeft
• het leven met een stoma (werken, sporten, vakantie, seks, enzovoorts)

Waar komt de stoma?

Een ileostoma zit meestal aan de rechterkant van de buik en een colostoma aan de linkerkant. De arts bepaalt aan de hand van uw situatie welke soort stoma u krijgt. We proberen de stoma op een plek te plaatsen waar u er zo weinig mogelijk last van heeft. Om die plek te bepalen, kijkt de consulent darmchirurgie aan het eind van de stomavoorlichting naar:

• buikplooien
• hoe goed u straks de stoma kunt zien
• dat u er met uw handen bij kunt
• dat de stoma zo weinig mogelijk in de weg zit met bewegen
• dat de stoma niet zit onder uw broekband

De consulent darmchirurgie geeft met een markeerstift de plek aan op uw huid waar de stoma moet komen. Ze plakt de plek af met een pleister die geen vocht doorlaat. U kunt daardoor tot de operatie nog douchen.

Eten en drinken voor de stoma operatie

Als u niet hoeft te laxeren:

• Op de dag vóór de operatie kunt u gewoon eten en drinken tot middernacht.
• Op de dag van de operatie mag u vanaf middernacht (00.00 uur) uur niets meer eten.
• Tot 2 uur vóór de operatie mag u heldere dranken drinken (water, thee).
• Drink 2,5 uur voor de operatie de PreOp drankjes. Heeft u diabetes? Drink dan 2 grote glazen water in plaats van de PreOp.

Als u moet laxeren:

• 1 dag voor de operatie moet u laxeren met Picoprep. U heeft via de uitleg gekregen hoe u dit moet doen.
• Op de dag van de operatie mag u vanaf middernacht (00.00 uur) uur niets meer eten.
• Tot 2 uur vóór de operatie mag u heldere dranken drinken (water, thee).
• Drink 2,5 uur voor de operatie de PreOp drankjes. Heeft u diabetes? Drink dan 2 grote glazen water in plaats van de PreOp.

De dag van de operatie

Meestal nemen we u op de dag van de operatie op in het ziekenhuis. Als u eerder naar het ziekenhuis moet komen, dan laten we u dat weten.

We bellen u 2 werkdagen voor de opname. Tijdens dit gesprek laten we weten hoe laat u in het ziekenhuis moet zijn op de dag van de opname. U hoort dan ook hoe laat we u gaan opereren. We zullen het u vertellen als u nog bloed moet prikken op de ochtend van de operatie.

U meldt zich op de afgesproken tijd op de opnamelounge in HMC Antoniushove (1e verdieping). U komt bij de opnamelounge door route 1 rood te volgen. Vanaf de opnamelounge gaat u naar de operatiekamer. U laat uw persoonlijke spullen achter op de opnamelounge.

Hoe gaat het herstel en de nazorg na een stoma operatie?

Na de operatie gaat u eerst naar de uitslaapkamer en daarna naar de verpleegafdeling. De chirurg vertelt uw contactpersoon hoe de operatie is gegaan. De chirurg of een andere arts vertelt ook u hoe de operatie is gegaan.

Medicijnen tegen pijn

Medicijnen tegen de pijn helpen u om goed en snel te herstellen na de operatie. Zonder pijn kunt u beter doorademen, beter slapen en sneller uit bed. Het is belangrijk dat u het laat weten als u toch nog pijn heeft. Dan kunnen wij u eventueel meer medicijnen tegen de pijn geven.

Medicijnen tegen de misselijkheid
Sommige mensen zijn misselijk na de operatie. Met medicijnen kunnen we hier vaak iets aan doen. We geven u daarom altijd medicijnen tegen de misselijkheid. Het is belangrijk dat u laat weten of dit genoeg helpt. Als u misselijk bent, kunt u namelijk niet goed eten en drinken. Voor uw herstel is het belangrijk dat u na de operatie zo snel mogelijk weer goed eet en drinkt.

Voorkomen van trombose
Bij trombose heeft u een klont van bloed in een ader. Daardoor kan het bloed niet meer goed doorstromen.

We geven u iedere dag een spuitje met het medicijn Fraxiparine. Zo maken we de kans kleiner dat u trombose krijgt. Ook is het belangrijk dat u zo snel mogelijk uit bed komt en weer gaat bewegen.

Het kan zijn dat u de Fraxiparine nog enkele weken moet gebruiken als u weer thuis bent. De arts zal u dit dan vertellen. Ook zal de verpleegkundige van de afdeling u dan leren hoe u de Fraxiparine thuis zelf kunt inspuiten.

Uit bed
Het is belangrijk dat u snel uit bed komt en gaat rondlopen. Dit maakt niet alleen het risico op trombose kleiner. U krijgt dan ook minder snel een infectie of andere problemen na de operatie.

Het is de bedoeling dat u vanaf de dag na de operatie minimaal 6 uur uit bed bent. U moet van die 6 uur veel tijd zittend doorbrengen. Maak bovendien 5 keer per dag een wandeling van ongeveer 60 meter. De fysiotherapeut geeft u in het ziekenhuis tips over uit bed komen en bewegen.

Eten en drinken
Het is belangrijk dat u zo snel mogelijk begint met eten. U eet na de operatie geen grote hoeveelheden in 1 keer. In plaats daarvan eet u meerdere keren per dag kleine beetjes. Na de operatie krijgt u drinkvoeding en tussendoortjes. Het doel daarvan is dat u zo weinig mogelijk gewicht verliest.

U moet na de operatie ook minstens 1,5 liter vocht per dag drinken. Dit zijn ongeveer 12 kopjes of glazen. We hebben aangepast eten en drinken voor patiënten met diabetes.

Blaaskatheter
Tijdens de operatie kan er een slangetje (blaaskatheter) in de blaas zitten. Dit doen we meestal om na de operatie te controleren of u genoeg plast.

Meestal halen we de blaaskatheter direct na de operatie of een dag erna weer weg. Krijgt u een ruggenprik tegen de pijn? Dan blijft de blaaskatheter zitten totdat we stoppen met de ruggenprik.

Ontlasting
De darmen moeten na de operatie weer op gang komen. Het helpt daarbij als u veel beweegt en genoeg drinkt. Ook krijgt u iedere dag een laxeermiddel om de ontlasting makkelijker te maken.

De eerste keren dat u ontlasting heeft, kan er bloed bij zitten. Dit is normaal.

Bezoek van de arts
Elke dag komen de zaalarts en een chirurg bij u langs. Zij vragen hoe u zich voelt en onderzoeken u als dat nodig is.

Behandeling van de wond
U kunt een wond of meerdere wonden hebben door het aanleggen van de stoma. We doen na de operatie een pleister op de wond of de wonden. Deze pleister halen we na 48 uur weg. Is de wond droog? Dan hoeft er geen nieuwe pleister op de wond.

U mag de eerste 2 dagen na de operatie douchen met de pleisters erop. Daarna mag u zonder pleister douchen

In de wond zitten hechtingen. Meestal lossen die vanzelf op. Is dat bij u niet zo? Dan halen we ze na 14 dagen weg op de polikliniek Chirurgie.

Ondersteuning door de consulent darmchirurgie
Na de operatie komt de consulent darmchirurgie op de verpleegafdeling kijken hoe het met u gaat. Haar taak is u voorlichting te geven, te controleren of alles goed is met de stoma en te zorgen dat u het juiste stomamateriaal krijgt.

De verpleegkundige op de verpleegafdeling verzorgt de stoma en leert u hoe u de stoma zelf kunt verzorgen. Heeft u nog ondersteuning nodig als u weer thuis bent? Dan schakelt de verpleegkundige de thuiszorg in.

Adviezen voor thuis na een stoma operatie

Patiënten blijven gemiddeld 2 tot 3 dagen in het ziekenhuis na de stoma operatie. We zullen het u vertellen als u weer naar huis mag.

Als u weer naar huis gaat, krijgt u een afspraak mee voor controle door de consulent darmchirurgie. Deze afspraak is 1 tot 2 weken na de operatie. Ook krijgt u een kaartje mee met het telefoonnummer van de consulent darmchirurgie. Daarop kunt u haar bellen met vragen of problemen bij het verzorgen van de stoma.

Het is normaal dat de wond van de operatie nog een tijd gevoelig is als u weer thuis bent. Ook kan uw buik een beetje opgezwollen zijn. Uw ontlasting is vaak nog niet zoals u gewend bent. De onderstaande adviezen helpen u om thuis verder te herstellen.

Eten en drinken
U kunt thuis normaal eten. Wel is het belangrijk om minimaal 1,5 liter per dag te drinken. Ook is het goed om meer vezels binnen te krijgen via uw eten.

Medicijnen
Als het nodig is, geven we u een recept mee voor pijnstillers of andere medicijnen. U mag paracetamol innemen zonder recept. Bouw de paracetamol weer af als de pijn minder wordt.

Douchen
U mag na de operatie gewoon douchen. Tot de eerste controleafspraak in het ziekenhuis mag u niet in bad gaan of zwemmen.

Bewegen
Blijf bewegen. Dagelijks wandelen is goed voor uw herstel. U mag ook traplopen en fietsen.

Tillen, duwen en trekken
Heeft u een kijkoperatie gehad? Dan mag u de eerste 2 weken geen zware voorwerpen tillen, duwen en trekken. U mag de eerste 2 weken na de operatie ook geen zwaar huishoudelijk werk doen, zoals stofzuigen, dweilen en ramen zemen.

Heeft u een open operatie gehad? Dan mag u de eerste 6 weken geen zware voorwerpen tillen, duwen en trekken.

Sport
We adviseren u om de eerste 6 weken geen sport te doen waarbij u de buikspieren veel gebruikt. Bespreek met uw arts en/of fysiotherapeut welke sporten u wel of niet kunt doen.

Seks
U kunt gewoon vrijen na deze operatie.

Autorijden
Wij adviseren u de eerste 2 weken na de operatie geen auto te rijden.

Werken
Het hangt af van het soort werk wanneer u weer kunt gaan werken. Meestal kunt u na enkele weken weer aan het werk. Overleg met de casemanager of met de arts wanneer u weer kunt werken.

Meer informatie over (leven met) een stoma?

Meer informatie vindt u op de websites hieronder:

• stomaatje.nl
• website van de Stomavereniging