POTS

Over POTS

Elke keer als u opstaat, voelt u zich niet goed. U wordt duizelig. U kunt niet goed meer nadenken. Uw benen voelen slap, alsof ze van pudding zijn. Dit blijft zo totdat u weer gaat zitten. Het lijkt wel alsof uw lichaam niet tegen zwaartekracht kan. Deze klachten komen door POTS. Hier leest u meer over deze aandoening en de behandeling ervan.

Wat is POTS?

POTS is de afkorting van Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom.
Bij POTS krijgt u klachten als u rechtop staat.
Uw hartslag wordt dan te snel.
U kunt ook andere klachten krijgen.

POTS is een vorm van dysautonomie.
Dysautonomie betekent dat het autonome zenuwstelsel niet goed werkt.
Dat is het deel van uw zenuwstelsel dat zorgt voor dingen zoals uw hartslag, uw ademhaling en uw spijsvertering.
Het opvallendste kenmerk van POTS is dat u niet goed kunt tegen rechtop staan.
Dat heet orthostatische intolerantie.

Wat is orthostatische intolerantie?

Als u staat, zakt veel bloed naar beneden, naar uw benen en uw buik.
Bij mensen met POTS lukt het lichaam niet goed om dat bloed weer omhoog te pompen.
Daardoor komt er te weinig zuurstof in het hoofd en in het hart.
Mensen met POTS hebben daardoor moeite met rechtop staan, vooral als ze stil moeten staan.
Het lijkt alsof hun lichaam niet tegen zwaartekracht kan.

Wat zijn de klachten bij POTS?

De meest voorkomende klachten bij POTS zijn:

• duizelig zijn
• een licht gevoel in het hoofd
• (bijna) flauwvallen
• hartkloppingen
• heel moe zijn

Sommige mensen krijgen hoofdpijn, zien wazig, worden misselijk of krijgen problemen met de spijsvertering.
Slecht slapen, moeite met concentreren en een paarse of rode kleur van de benen of voeten komen ook voor.

De klachten worden meestal erger als u lang blijft staan of rechtop zit.
De klachten worden vaak minder als u gaat liggen.

Wie krijgt POTS?

POTS komt vooral voor bij vrouwen: 8 van de 10 mensen met POTS zijn vrouw.
De klachten beginnen meestal in de puberteit of op de vruchtbare leeftijd.
Soms ontstaan de klachten geleidelijk.
Bij anderen ontstaan of verergeren de klachten ineens. Bijvoorbeeld na een infectie, na een bevalling of na een hersenschudding.

Hoe erg zijn de klachten bij POTS?

De ene persoon heeft af en toe milde klachten.
De ander heeft ernstige klachten die het dagelijks leven moeilijk maken.
Ongeveer een kwart van de mensen met POTS kan door de klachten niet meer werken of studeren.

Gaat POTS over?

POTS is een chronische ziekte. Dat betekent dat we de ziekte niet kunnen genezen.
Soms worden de klachten vanzelf minder, maar niemand weet waarom.
De klachten kunnen u angstig maken. Maar het is goed om te weten dat u niet eerder doodgaat als u POTS heeft.

Hoeveel mensen hebben POTS?

Ongeveer 1 op de 500 mensen heeft POTS.
Dat zijn ongeveer 56.000 mensen in Nederland en België.
Maar slechts een klein deel van deze mensen krijgt de juiste diagnose.

Wat kunt u doen als u zichzelf herkent in deze klachten?

Denkt u dat u misschien POTS heeft?
Zoek dan een arts die POTS kent. Bij HMC werken artsen die kennis hebben over POTS en de behandeling ervan.
De arts kan u onderzoeken en testen doen.
Zo kan de arts bepalen of u POTS heeft of misschien iets anders.

Omdat veel artsen POTS niet goed kennen, kan het moeilijk zijn om snel de juiste hulp te vinden.
Toch is het belangrijk om door te blijven zoeken en niet op te geven.

Hoe komt u te weten of u POTS heeft?

U heeft waarschijnlijk POTS als u binnen 10 minuten na gaan staan het volgende merkt:

• Uw hartslag stijgt met minstens 30 slagen per minuut (bij kinderen 40 slagen) en blijft verhoogd.
• Uw hartslag stijgt naar 120 slagen per minuut.
• Uw bloeddruk daalt niet sterk of blijft stabiel als u staat.
• U krijgt klachten tijdens het staan, en deze klachten worden minder als u weer gaat liggen.

De huisarts kan een voorlopige diagnose POTS stellen.
De huisarts meet hiervoor uw hartslag en bloeddruk terwijl u ligt én terwijl u staat.
Dit onderzoek heet een actieve sta-test.

Een cardioloog, neuroloog of internist stelt meestal de officiële diagnose.
Deze specialist in het ziekenhuis doet verder onderzoek, vaak met een kanteltafel.
Deze arts kijkt ook of er geen andere oorzaken zijn voor de klachten.

Hoe behandelen we POTS?

De behandeling richt zich op het verminderen van de klachten.
Dit gebeurt door veranderingen in de leefstijl.
Het helpt bijvoorbeeld vaak om extra te drinken en meer zout te eten.
Ook is het goed om de conditie en de spieren te trainen.

Sommige mensen krijgen medicijnen die het bloedvolume verhogen, de hartslag vertragen of de bloedvaten helpen samen te knijpen.
Hoe goed de behandeling werkt, verschilt per persoon.

Deze informatie is gebaseerd op de folder ‘POTS’ van patiëntenvereniging DitisPOTS. Kijk voor meer informatie op www.ditispots.nl.