Oefeningen als u wordt bestraald voor hoofd-halskanker

Over oefeningen als u wordt bestraald voor hoofd-halskanker

Door bestraling kunnen spieren van hoofd, hals en schouders stijf worden. Spreken en slikken kunnen daardoor moeilijker worden. Hier vindt u tips, adviezen en oefeningen om het spreken en slikken zo makkelijk mogelijk te laten gaan.

Waarom deze oefeningen?

Onderzoek laat zien dat u problemen met slikken kunt voorkomen of minder erg kunt maken als u oefeningen doet voor, tijdens of vlak na de bestralingsperiode. Ook eten en drinken via de mond helpt bij het goed blijven slikken.

Voor wie zijn deze oefeningen?

Deze oefeningen zijn bedoeld voor mensen die bestraling krijgen voor hoofd-halskanker. Soms krijgt u naast de bestraling ook een operatie of chemotherapie (chemoradiatie). Dan is het ook belangrijk dat u deze oefeningen doet.

Hoe werkt het oefenen?

De logopedist legt u de oefeningen uit. Daarna gaat u zelf aan de slag met behulp van de uitleg die u hieronder vindt.

Hoeveel tijd kosten de oefeningen?

De oefeningen duren samen 10 tot 15 minuten per keer. Doe 3x per dag alle oefeningen.

De logopedist zal met u afspreken wanneer u met de oefeningen begint en wanneer u hiermee mag stoppen.

Op welk moment doet u de oefeningen?

Bedenk vooraf wanneer u tijd kunt vrijmaken voor de oefeningen. Kies momenten waarop u de oefeningen zo rustig mogelijk kunt doen. Het maakt niet zoveel uit wanneer u de oefeningen doet. Het belangrijkste is dat u elke dag de tijd neemt voor de oefeningen.

Welke oefeningen doet u?

Hieronder ziet u verschillende oefeningen, die u binnen een kwartier kunt doen. Doe deze oefeningen in ieder geval 3x per dag. Twijfelt u of u deze oefeningen wel moet doen? Tijdens de bestralingsperiode is het belangrijk om de spieren van hoofd, hals en schouders in beweging te houden. Ook als u sondevoeding krijgt.

Aandachtspunten bij de oefeningen:

• Als u pas geopereerd bent, kunt u misschien minder goed bewegen dan u ziet in de afbeeldingen en filmpjes van de oefeningen. Dat is niet erg.
• Forceer niet, doe de oefeningen ontspannen. Ga niet verder met een beweging als het pijn doet.
• Wordt het oefenen tijdens de bestralingsperiode moeilijker? Oefen dan korter. Doe wel van elk van de onderdelen van het oefenprogramma 1 of enkele oefeningen. En oefen zo, dat in de loop van de dag toch het hele programma aan de orde komt.
• Krijgt u ondanks het oefenen toch veel last van slik-, stem-, spraak of schouderklachten? Neem dan contact op met uw behandelend arts of met de logopedist die u begeleidt.

Oefeningen voor de hoofd-, hals- en schouderspieren

We beginnen met de oefeningen voor de spieren van hoofd, hals en schouders. Het filmpje hieronder laat de oefeningen zien.

QR-code naar het filmpje. Scan deze code met de camera van uw mobiele telefoon als u deze informatie op papier heeft gehad. U kunt het filmpje dan bekijken op uw mobiele telefoon:

Hieronder leggen we de oefeningen ook nog een keer uit in woord en beeld:

1.      Optrekken en ontspannen van de schouders

2.      Draaien met de schouders

3.      Voorover en achterover kantelen van het hoofd

4.      Draaien met het hoofd

5.      Zijwaarts kantelen van het hoofd

Oefeningen voor het slikken

Het tweede deel van het oefenprogramma bestaat uit slikoefeningen. Het filmpje hieronder laat de oefeningen zien.

QR-code naar het filmpje. Scan deze code met de camera van uw mobiele telefoon als u deze informatie op papier heeft gekregen. U kunt het filmpje dan bekijken op uw mobiele telefoon:

Hieronder leggen we de oefeningen ook nog een keer uit in woord en beeld:

1.      Mondopening

2.      Krachtig slikken

3.      Tong uitsteken en terugtrekken

4.      Tongkracht

5.      Gorgelen