Minder zout eten (zoutbeperkt dieet)

Over minder eten van zout (zoutbeperkt dieet)

U heeft het advies gekregen om minder zout te eten. Dit heet ook wel een zoutbeperkt of natriumbeperkt dieet. Lees hier over minder zout eten.

Wanneer moet u minder zout eten?

Soms moet u minder zout eten. Bijvoorbeeld als:

• uw nieren niet zo goed werken
• uw bloeddruk hoog is
• u vocht vasthoudt
• u last heeft van hartfalen
• u zwanger bent

Welk algemeen advies geldt als u minder zout moet eten?

In ons eten zit van zichzelf weinig zout. Maar aan veel eten dat u in de winkel koopt, is zout toegevoegd. Daarnaast doen we zelf vaak zout bij onze maaltijden.

Volgt u een zoutbeperkt dieet? Dan mag u per dag 5-6 gram keukenzout gebruiken. U kunt dit bereiken door zelf geen zout te doen bij het eten. Neem verder geen producten waarin veel zout zit.

In welke producten zit veel zout?

In het eten hieronder zit veel zout. Daarom moet u deze producten zo weinig mogelijk eten:

• smaakmakers zoals: Maggi, Aromat, bouillonpoeder, bouillonblokjes, ketjap, sambal, kip- en vleeskruidenmixen, groente en kruidenmixen, mosterd, piccalilly, tabasco, ve-tsin, Worcestershiresaus
• knoflookzout, selderijzout, uienzout, sesamzout en zeezout, Lo Salt
• marmite (gistextract)
• gezouten margarine, gezouten halvarine, gezouten roomboter en gezouten bak- en braadvet
• soepen, bouillons en sauzen uit pakjes of blik
• kant-en-klare diepvriesmaaltijden
• kant-en-klare gerechten zoals: nasi, bami, pizza, kroket en loempia
• groenten en peulvruchten uit blik of glas
• aangemaakte diepvriesgroente zoals: groente à la crème of rode kool met appeltjes
• gezouten groentesappen zoals: tomatensap en tomatengroentesap
• groenten in het zuur of zoetzuur zoals: uitjes, augurkjes en zuurkool
• te zoute vleessoorten, vleeswaren en vis
• vegetarische vleesvervangers zoals: vegaburgers, vegaschijven, vegaworstjes etc.
• hartige versnaperingen zoals chips, olijven, gezouten nootjes, kroepoek
• mineraalwater met veel natrium: Vichy en Appolinaris
• alle soorten drop en zoethoutthee. Deze bevatten een stof die de bloeddruk kan verhogen
• gebruik maximaal ½ liter melk en melkproducten per dag vanwege de hoeveelheid natrium die in melk(producten) zit.

Wat zijn adviezen per maaltijd als u minder zout moet eten?

U kunt de smaakmakers hieronder gebruiken om uw eten lekkerder te maken:

• azijn, citroen, kruiden en specerijen zoals verse en gedroogde tuinkruiden, peper, kerrie, nootmuskaat, knoflook, paprikapoeder, foelie, laurier, kruidnagels en kruidenbuiltjes
• zoutarme kruidenmengsels van de merken Verstegen en Silvo
• speciale zoutarme voedingsmiddelen zoals: zoutarme Maggi, zoutarme bouillonpoeder, zoutarme tomatenpuree en dieetzout. U vindt deze producten in de dieethoek van grote supermarkten en bij biologische winkels of reformwinkels. U heeft toestemming nodig van uw arts als u deze producten wilt gebruiken. Hierin zit namelijk vaak veel kalium. Daardoor zijn de producten niet gezond voor sommige mensen.

Brood

U mag alle soorten brood eten: bruin, volkoren, wit brood, geroosterd brood, beschuit, toast, knäckebröd, crackers, ontbijtkoek, bolletjes.

Soms moet u een (strenger) dieet volgen. U moet dan zoutarm brood nemen. Dit brood smaakt beter als u het roostert.

Eventueel kunt u zoutarm brood afwisselen met zoutarm beschuit, zoutarm roggebrood, zoutarme ontbijtkoek crackers. Overleg met uw arts of diëtist of u een strenger dieet moet volgen en deze producten moet eten.

Margarine en boter

Neem ongezouten margarine/halvarine of ongezouten roomboter.

Beleg

U kunt de producten hieronder op uw brood doen:

• zoet broodbeleg zoals jam, honing, hagelslag enzovoort
• fruit of rauwkost zoals tomaat, komkommer, radijs, aardbeien en plakjes banaan
• ongezouten ei, eventueel op smaak gebracht met kerrie, paprikapoeder en/of peper. U kunt het ei ook bakken met paprika of champignons.
• kaas of smeerkaas. In jonge, belegen en oude kaas zit evenveel zout. In kaassoorten Roquefort en Gorgonzola zit meer zout dan in bijvoorbeeld Maasdammer, Emmentaler, Gruyère, verse geitenkaas, Hüttenkase, Mozzarella, Mon Chou, Bourisin, Maaslander en Milner.
• u kunt ook zoutarme kaas kopen. In deze kaas zit wel veel kalium. Daardoor zijn deze producten niet gezond voor sommige mensen. Overleg met uw diëtist of arts als u deze zoutarme kaas wil eten.

Vleeswaren

Heeft u ongezouten vlees over van de warme maaltijd? Dan kunt u dit gebruiken als broodbeleg in plaats van kant-en-klare vleeswaren.

Ongezouten soep

U kunt een portie ongezouten bouillon of ongezouten soep eten. Ongezouten bouillon kunt u maken van zoutarme bouillonkorrels. U kunt de bouillon ook trekken van vlees of vis en/of groente als ui, prei en wortel en/of en/of kruiden of een kruidenbuiltje.

Ongezouten soep kunt u maken van ongezouten bouillon. Voeg hier vermicelli, rijst, bloem of peulvruchten aan toe. Als vulling kunt u stukjes vlees of vis, groente en tomaat gebruiken. Voor de smaak kunt u kruiden en specerijen erbij doen zoals zoutarme Maggi, zoutarme Aromat en zoutarme tomatenpuree. U kunt ook kant-en-klare zoutarme soep kopen.

Vlees

Van zichzelf zit in vlees en gevogelte niet veel zout. Maar in kant-en-klare vleesproducten zit veel zout.

Vlees kunt u bereiden met ongezouten boter, ongezouten margarine of olie. U kunt bij het klaarmaken kruiden en specerijen gebruiken voor de smaak.

Het vlees krijgt meer smaak als u het grilt of bakt met ui en/of champignons. Ook door het vlees te bereiden in een zelfgemaakte marinade krijgt het meer smaak.

Vis

Vis kunt u bereiden met ongezouten boter, ongezouten margarine of olie. U kunt bij het klaarmaken kruiden en specerijen gebruiken voor de smaak.

Vegetarische vleesvervangers

Vleesvervangers kunt u bereiden met ongezouten boter, ongezouten margarine of olie. U kunt bij het klaarmaken kruiden en specerijen gebruiken voor de smaak.

Ongezouten jus of saus

Ongezouten saus kunt u maken van het kookvocht van groente of vis. U kunt ook ongezouten gebonden bouillon gebruiken. Voor de smaak kunt u kruiden of specerijen erbij doen. U kunt ook kant-en-klare zoutarme saus gebruiken.

Ongezouten groente

Neem verse groente of diepvriesgroenten. Aan de groente kunt u een ongezouten saus toevoegen (zie ‘Ongezouten jus of saus’). U kunt ook ongezouten margarine, olie of zoutarme saus erbij doen. Verder kunt u de groente op smaak brengen met azijn, citroen, kruiden en specerijen.

Ongezouten aardappels, rijst en dergelijke

In aardappels zit van zichzelf weinig zout. Ook in bijvoorbeeld diepvriesfrites zit weinig zout. U kunt aardappelen het beste koken in zo weinig mogelijk water. Dan verliezen ze minder smaak en voedingsstoffen.

U kunt aardappelen voor de smaak bakken met ui, kerriepoeder en andere kruiden.

In kant- en-klare aardappelproducten zoals aardappelkroketten en aardappelpuree zit wel zout. In gekookte rijst, spaghetti en peulvruchten zit van zichzelf geen zout.

Nagerecht

Als nagerecht kunt u een schaaltje vla, pap, pudding, yoghurt of kwark nemen. Hierbij kunt u als u dat wilt siroop en/of een portie fruit of compote of vruchtenmoes doen.

Tussendoortjes

U kunt de tussendoortjes hieronder nemen:

Drinken

• thee of koffie met of zonder suiker, eventueel met melk of koffiemelk
• melk, karnemelk, yoghurt, pap, vla, kwark of chocolademelk
• vruchtensap
• limonade of frisdrank of mineraalwater of ongezouten groentesap
• ongezouten bouillon of ongezouten soep

Fruit

• fruit, compote of vruchtenmoes

Andere tussendoortjes

• brood of beschuit en dergelijke met of zonder beleg
• ongezouten noten, ongezouten popcorn, zoutarme augurkjes
• stukjes komkommer, paprika, radijs e.d. met een zelfgemaakt dipsausje erbij
• biscuit of koekje, gebakje, cake, een stukje chocolade of een snoepje als een zuurtje, pepermuntje, kauwgom en dergelijke (geen drop)
• rozijnen of gedroogde vruchten

Meer informatie over minder zout eten?

Wilt u meer weten over minder zout eten? Kijk dan op de websites hieronder:

• www.voedingscentrum.nl
• www.hartstichting.nl
• www.nieren.nl

Vragen over minder zout eten?

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u ons op de volgende manieren bereiken:

• U kunt van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 16.30 uur bellen met een diëtist van het ziekenhuis. U bereikt ons op telefoonnummer 088 979 28 30.
• U kunt ook een e-mail sturen naar dietetiek@haaglandenmc.nl. Vermeld in de e-mail uw HMC-patiëntennummer.
• U kunt uw diëtist verder vragen stellen via een e-consult op patiëntenportaal mijnHMC.