Laparoscopie

Over Laparoscopie

De gynaecoloog heeft voorgesteld een laparoscopie bij u te verrichten. Dit is een ingreep waarbij de arts met een speciaal instrument, de laparoscoop, in de buikholte kan kijken. De gynaecoloog maakt een of twee kleine sneetjes in de buik (soms onzichtbaar in de navel en het schaamhaar), om de laparoscoop en een tastinstrument in de buikholte te brengen.

Een laparoscopie kan nodig zijn om de oorzaak van onbegrepen buikpijn of onvruchtbaarheidsstoornissen op te sporen. In sommige gevallen kunnen kleine afwijkingen tijdens de laparoscopie meteen worden behandeld. Ook wordt laparoscopie wel toegepast om een sterilisatie uit te voeren. Verder biedt een laparoscopie de mogelijkheid om kleine stukjes weefsel weg te nemen voor verder onderzoek (biopsie) of om ander eenvoudige ingrepen in de buikholte uit te voeren.

Wat staat u te wachten?

Een laparoscopie is een vrij eenvoudige ingreep die gemiddeld een half uur duurt. Meestal gebeurt de ingreep tijdens een dagopname, zodat u dezelfde dag weer naar huis mag. Het kan ook dat de arts u liever een dag en een nacht in het ziekenhuis opneemt. Dit bespreken we uiteraard van tevoren met u. Laparoscopie gebeurt meestal onder volledige narcose. U gaat dan een tijdje slapen.

Wat eten en drinken betreft gelden de volgende regels:

• Op de dag vóór de operatie kunt u gewoon eten en drinken.
• Op de dag van de operatie mag u tot 6 uur vóór de opnametijd nog wat eten.
• Op de dag van de operatie mag u tot 2 uur vóór de opnametijd heldere dranken drinken (water, thee, zwarte koffie). U mag geen melk drinken, ook niet in de thee of koffie.

Nemen we u 1 dag voor de operatie op? Dan bespreken we op de verpleegafdeling met u wat de regels zijn wat betreft eten en drinken.

Regel voor de operatie vervoer naar huis, want het is niet verstandig direct weer zelf aan het verkeer deel te nemen.

Hoe gebeurt het onderzoek?

U meldt zich op de afgesproken tijd in het ziekenhuis. Hier krijgt u een bed toegewezen. We vragen u om uw kleren in een grote tas te doen en een operatiehemd aan te trekken. Daarna kruipt u in het bed. Een verpleegkundige zal uw gegevens controleren en uw bloeddruk opnemen. Op een gegeven moment rijden we u naar de operatiekamer en leggen u op de operatietafel. Dan brengen we u onder lichte narcose. Als de narcose werkt, maakt de arts een klein sneetje in of vlak onder de navel.
Nu wordt eerst via een dunne naald met ronde punt ± twee à drie liter gas in de buikholte gebracht. De buik wordt hierdoor “opgeblazen”. Dit vergemakkelijkt het zicht en daardoor wordt de kans op verwondingen van darmen of bloedvaten klein.
Vervolgens wordt de op een lichtbron aangesloten kijkbuis door het sneetje in de buikholte gebracht. De arts kan nu alle organen in de buikholte goed bekijken. Dit zijn behalve de geslachtsorganen (baarmoeder, eileider en eierstokken) ook het buikvlies, de blaas, blinde darm, lever, milt, galblaas en de dikke en dunne darm. Indien nodig maakt de arts nog een tweede sneetje, vlak boven of in het schaamhaar. Hier kunnen hulpinstrumenten doorheen worden geschoven. Bijvoorbeeld een instrumentje om de organen tijdens het onderzoek opzij te duwen, of een speciaal tangetje waarmee een klein stukje weefsel kan worden weggehaald (biopsie). Vaak wordt vooraf via de schede een klein staafje in de baarmoeder gebracht om deze heen en weer te kunnen bewegen, zodat alles beter te overzien is. Als het onderzoek en de eventuele behandeling zijn afgelopen, laat de arts het gas via het sneetje of de naald ontsnappen. De laparoscoop wordt verwijderd en het sneetje (of de sneetjes) worden verzorgd. Dan wordt u naar de uitslaapkamer gebracht.

Wat kunt u na het onderzoek verwachten?

U blijft net zo lang in de uitslaapkamer tot u weer wakker bent. Daarna wordt u naar uw kamer gereden, waar u blijft tot u weer naar huis mag.
De eerste 24 uur kunt u wat last hebben van pijn in of op uw schouders.
Dat komt omdat er meestal wat gas in de buik achterblijft. Het achtergebleven gas wordt vrij snel in het bloed opgenomen en via de longen uitgeademd. Op dat moment vermindert ook de schouderpijn. Sommige patiënten voelen zich de eerst dagen na het onderzoek niet erg fit. Dit is dan een bijwerking van de narcose, die vanzelf weer verdwijnt. Ook kunt u een paar dagen een beetje buikpijn hebben. Soms treedt bloedverlies uit de schede op. De wondjes genezen in de meest gevallen binnen een week.

In sommige gevallen vindt enige tijd na het onderzoek een controle plaats; tijdens het controlebezoek zal de arts de resultaten van het onderzoek en/of de behandeling met u bespreken. De sneetjes laten kleine littekens na, die na verloop van tijd nauwelijks meer te zien zijn. U doet er goed aan uzelf een dag of tien te ontzien. Vraag, voordat u het ziekenhuis verlaat, wat u wel en niet mag doen wanneer u zich daarover onzeker voelt. Het hangt uiteraard van de ingreep af (alleen onderzoek of ook behandeling en zo ja, welke) wanneer u weer gewoon kunt functioneren. Meestal voelt u zelf wel, wanneer alles weer kan.

Kunnen er complicaties optreden?

Waarschuw de (huis)arts bij het optreden van één of meer van de volgende verschijnselen:

• Buikpijn die niet minder maar juist steeds heviger wordt;
• Koorts;
• Roodheid en zwelling van de wond;
• Vochtverlies uit de wond.

De reden voor laparoscopie op een rijtje (indicaties)

Bij een laparoscopie kunnen de organen in de buikholte worden bekeken; ze komen binnen bereik voor eenvoudige ingrepen, zoals het opheffen van kleine vergroeingen, sterilisatie en biopsie. Ook kunnen de oorzaken van verschillende klachten worden opgespoord en zo mogelijk direct worden behandeld. In andere gevallen kan door middel van een laparoscopie worden vastgesteld of een andere grotere operatie nodig is. De therapeutische mogelijkheden van laparoscopie nemen steeds meer toe.

Sterilisatie

Het afsluiten van de eileiders vindt dikwijls via een laparoscopie plaats.
De eileiders worden met een ringetje of klemmetje dichtgedrukt, of er kan een stukje uit elk van de eileiders worden weggehaald. Eicel en zaadcel kunnen elkaar nu niet meer bereiken, zodat geen zwangerschap kan optreden.

Buikpijn

Vaak kan een laparoscopie uitgevoerd worden vanwege aanhoudende en dikwijls hevige buikpijnklachten. Buikpijn kan uiteenlopende oorzaken hebben, die ook na een laparoscopie lang niet altijd kunnen worden verklaard.
Mogelijke oorzaken zijn endometriose, ontstekingen, verklevingen of inwendige bloedingen.

Onvruchtbaarheid

Bij het vruchtbaarheidsonderzoek kan men met behulp van laparoscopie afwijkingen op het spoor komen, die met ander onderzoekmethoden (o.a. echografie en baarmoederfoto) niet of onvoldoende zichtbaar zijn.
Daartoe behoren vergroeiingen, verklevingen, endometriose of een gedeeltelijk afgesloten eileider. Er wordt dan via de baarmoederhals een blauwe kleurstof ingespoten. Zijn de eileiders open, dan wordt de kleurstof in de buikholte zichtbaar. De laparoscopie wordt in dit geval in de tweede week van de cyclus gedaan; dus tussen de laatste menstruatie en de te verwachten ovulatie.

Endometriose

Baarmoederslijmvlies, in medische termen endometrium genoemd, kan ook buiten de baarmoeder in de buikholte voorkomen.
Tijdens de menstruatie bloeden deze stukken baarmoederslijmvlies mee. Hierdoor kunnen de menstruaties soms heviger worden en bovendien ook andere klachten als pijn en/of onvruchtbaarheid ontstaan.
Met een laparoscopie kan worden vastgesteld waar de “endometriumhaarden” zich bevinden. Deze kunnen worden verwijderd of behandeld met medicijnen. Na behandeling kan gekeken worden of de ontsteking weer helemaal over is. Ook kan eventueel wat weefsel worden meegenomen voor bacteriologisch onderzoek. Lees meer over endometriose op de pagina HMC Endometriosecentrum.

Verklevingen

Door ontstekingen of operaties kan littekenweefsel in de buik ontstaan. Dit kan verkleving en verdraaiing van organen tot gevolg hebben, die heel pijnlijk kunnen zijn. Kleine verklevingen kunnen tijdens een laparoscopie worden losgemaakt met een speciaal klein schaartje.

Inwendige bloedingen

Door een ziekte of een ongeluk kan een bloeding uit een orgaan in de buik optreden. Met een laparoscopie kan worden bepaald waar het bloed vandaan komt. Inwendige bloedingen zijn pijnlijk; niet alleen omdat een orgaan gewond is, maar ook omdat de ophoping van bloed veel pijn kan veroorzaken. Bij een laparoscopie kan het overtollige bloed worden weggezogen.

Ziekte van andere buikorganen

Meestal wordt een laparoscopie toegepast bij een gynaecologisch onderzoek, maar deze kan ook goede diensten bewijzen om aandoeningen aan andere organen in de buik te helpen vaststellen.

Zwelling in de buik

Deze kunnen bij vrouwen én bij mannen via een laparoscopie goed worden onderzocht. Soms wordt ook over buikpijn geklaagd, maar meestal is een zwelling pijnloos. Enkele bij veel vrouwen voorkomende afwijkingen die gepaard gaan met zwellingen, zijn:

Eierstokvergroting

Een eierstok kan vergroot raken door een cyste (een met vloeistof gevulde holte) of een gezwel. Met een laparoscopie kan de arts zien waar het hier om gaat. Is er een cyste, dan kan die soms meteen worden leeggezogen.
Blijkt het een gezwel te zijn, dan wordt een stukje weefsel meegenomen voor verder onderzoek.

Eileidervergroting

Ook kan een eileider worden afgesloten door een ophoping van vocht.
Dit is met een laparoscopie vast te stellen. Bij vruchtbaarheidsstoornissen kan ook worden gekeken of de eileider met een operatie te herstellen is.

Myomen

Myomen, ook wel vleesbomen genoemd, bevinden zich in of op de wand van de baarmoeder. Ze bestaan uit spier- en bindweefsel en variëren in grootte.
Al naar gelang de plaats waar ze zich bevinden, kunnen ze pijn en/of onvruchtbaarheid veroorzaken.

Verkrijgen van eicellen

Bij reageerbuisbevruchting wordt een laparoscopie soms nog toegepast om eicellen uit de eierstokken te kunnen opzuigen, maar meestal gebeurt dit vaginaal.

Onderzoek naar kanker

Na behandeling met medicijnen kan de arts met een laparoscopie zien of het gezwel kleiner wordt of niet. Ook kan een laparoscopie een antwoord geven op de vraag of een operatie zinvol en uitvoerbaar is. En uiteraard kunnen stukjes weefsel voor nader onderzoek worden weggenomen.

Tot slot

Misschien ziet u tegen de laparoscopie op. Dat is echt niet nodig. Uiteraard is het niet plezierig, maar het gaat hier om een eenvoudige ingreep, waarvan u meestal in korte tijd weer bent opgeknapt. En dankzij een laparoscopie wordt bij u misschien ook die klacht opgespoord en behandeld, waar u al lange tijd last van had.