Innemen van extra pancreas enzymen
Pancreas enzymen zijn belangrijk voor het verteren van uw eten. Na een operatie of ontsteking van de alvleesklier moet u extra pancreas enzymen innemen. Hier leest u meer over het innemen van extra pancreas enzymen.
Specialismen en team
Afspraak en contact
088 979 28 30
ma t/m vr van 08.00 – 16.30 uur
dietetiek@haaglandenmc.nl
Locatie
HMC Antoniushove
AdresBurg. Banninglaan 1, 2262 BA Leidschendam
BewegwijzeringAntoniushove
Ankers
Over innemen van extra pancreas enzymen
Pancreas enzymen zijn belangrijk voor het verteren van uw eten. Na een operatie of ontsteking van de alvleesklier moet u extra pancreas enzymen innemen. Hier leest u meer over het innemen van extra pancreas enzymen.
Wat zijn pancreas enzymen?
De alvleesklier (pancreas) is belangrijk voor het verteren van ons eten. Het verteren van eten is het afbreken van voedsel tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken.
Voor het verteren van het eten maakt de alvleesklier pancreas enzymen. De pancreas enzymen zijn een speciale soort eiwitten. Zij breken voedingsstoffen in de dunne darm af, zodat het lichaam ze kan opnemen en gebruiken.
Heeft u een operatie of ontsteking van de alvleesklier gehad? Dan zijn er te weinig pancreas enzymen in uw lichaam om uw eten goed te verteren. U moet dan extra pancreas enzymen innemen.
Wat zijn klachten bij te weinig pancreas enzymen?
Klachten bij te weinig pancreas enzymen kunnen zijn:
- (Lang) een vol en opgeblazen gevoel hebben na het eten.
- Winden laten en buikkrampen.
- De poep is anders. U moet bijvoorbeeld vaker poepen en de poep stinkt meer dan normaal. Ook is de poep vaak beige/grijs van kleur, vet en blijft plakken aan de wc.
Wat zijn gevolgen van te weinig pancreas enzymen?
De gevolgen van te weinig pancreas enzymen kunnen zijn:
- U verliest gewicht.
- Uw voedingstoestand gaat achteruit. U krijgt namelijk minder energie en voedingsstoffen binnen dan u nodig heeft.
- U heeft te weinig vitamine A, E, D en K in uw lichaam. De darm neemt deze vitamines namelijk niet goed op als er te weinig pancreas enzymen zijn.
Welke extra pancreas enzymen neemt u in?
U neemt 3 pancreas enzymen in om de spijsvertering te verbeteren:
- Lipase zorgt voor de vertering van vetten
- Protease zorgt voor de vertering van eiwitten
- Amylase zorgt voor de vertering van koolhydraten
Door de extra pancreas enzymen wordt de vertering van uw eten beter. Maar de spijsvertering wordt nooit zo goed als wanneer u geen operatie of ontsteking heeft gehad van de alvleesklier.
Hoe neemt u de pancreas enzymen in?
U neemt capsules. In de capsules zitten gedroogde korrels. In de gedroogde korrels zitten de pancreas enzymen.
Om iedere korrel zit een beschermlaagje (coating). Deze coating beschermt de pancreas enzymen tegen maagzuur. De capsules gaan open in de dunne darm. Daarna kunnen de pancreas enzymen hun werk doen.
Hoeveel pancreas enzymen heeft u nodig?
U neemt de pancreas enzymen bij maaltijden en tussendoortjes. Een aantal zaken bepaalt hoeveel pancreas enzymen u nodig heeft per maaltijd of tussendoortje:
- hoeveel vet er zit in de maaltijd
- hoeveel pancreas enzymen uw lichaam zelf nog aanmaakt
Het advies is om per 1 gram vet 1000 tot 2000 eenheden lipase te nemen. Per persoon kan het verschillen hoeveel eenheden u nodig heeft. De arts of diëtist zal u vertellen wat u nodig heeft.
U kunt ook zelf uitrekenen hoeveel pancreas enzymen u nodig heeft per maaltijd. Dit doet u door te berekenen hoeveel vet er in uw voeding zit. Dit kan met de vettabel. U kunt ook een andere voedingsmiddelentabel gebruiken. Bijvoorbeeld de Eettabel van het Voedingscentrum.
Welke preparaten zijn er met pancreas enzymen?
De verschillende soorten capsules met pancreas enzymen noemen we preparaten. In de verschillende preparaten zitten ook verschillende hoeveelheden pancreas enzymen. De tabel hieronder laat dat zien.
| Soort preparaat, per capsule | Eenheden lipase per capsule | Te gebruiken bij hoeveelheid vet in uw voeding |
| Laag gedoseerde preparaten (LD) | ||
| Creon | 10.000 | 5 tot 10 gram vet |
| Panzytrat LD | 10.000 | 5 tot 10 gram vet |
| Hoog gedoseerd enzympreparaten (HD) | ||
| Creon Forte | 25.000 | 12 tot 25 gram vet |
| Pancrease HL | 25.000 | 12 tot 25 gram vet |
| Panzytrat | 25.000 | 12 tot 25 gram vet |
| Creon Xtra Forte | 40.000 | 20 tot 40 gram vet |
Hoe neemt u de extra pancreas enzymen het beste in?
- Neem de capsules in bij de hoofdmaaltijden, maar ook bij tussendoortjes waarin vet zit. Bijvoorbeeld (chocolade)melk, (drink)yoghurt, vla, koek, chips en chocolade. Capsules zijn niet nodig bij bijvoorbeeld koffie, thee, frisdrank, limonade, fruit, drop, kauwgom en zuurtjes.
- Neem de capsules in tijdens de maaltijd. Duurt de maaltijd langer, bijvoorbeeld als u uit eten gaat? Verdeel dan de capsules over de maaltijd. Neem capsules aan het begin, halverwege en na het eten.
- De pancreas enzymen werken vanaf een 0,5 uur tot een uur na het innemen. Ze blijven daarna 1,5 tot 2 uur actief in de darm.
- Bent u vergeten om een capsule in te nemen? Doe dit dan tot een 0,5 uur na de maaltijd. Neem ze niet later in. De pancreas enzymen hebben dan namelijk niet genoeg tijd om zich te mengen met het eten.
- Maak de capsules liefst niet open. Lukt het niet om de capsules in 1 keer door te slikken? Dan mag u de capsules open maken. Neem de korrels daarna los in. Doe dit met zuur eten en drinken: bijvoorbeeld appelmoes, yoghurt, sinaasappelsap of appelsap. Zorg dat er geen korrels in uw mond achterblijven. Deze korrels zijn slecht voor het slijmvlies in uw mond. Kauw de korrels ook niet fijn.
Welke bijwerkingen kunnen de pancreas enzymen hebben?
Neemt u te veel pancreas enzymen? Dan kunt u last krijgen van verstopping (obstipatie). Dit betekent dat u niet kunt poepen.
Heeft u last van verstopping? Overleg dan met uw arts of diëtist of u minder pancreas enzymen mag nemen.
Bij welke eten hoeft u geen pancreas enzymen te nemen?
Zit er geen vet in het eten en drinken? Dan hoeft u geen capsules te nemen met pancreas enzymen. Voorbeelden van eten en drinken zonder vet zijn:
- fruit en vruchtensap
- frisdrank, (vruchten-)limonades
- thee, koffie zonder melk
- bouillon
- harde snoepsoorten, zoals lolly’s, pepermunt, zuurtjes
- kauwgom, winegums, drop
Hoe ziet de vettabel eruit?
Hieronder staat een overzicht van eten en drinken waarin vet zit. Hiermee kunt u berekenen hoeveel vet er zit in uw maaltijd of tussendoortje. Op basis hiervan kunt u uitrekenen hoeveel capsules u moet nemen met pancreas enzymen.
Het advies is om per 1 gram vet 1000 tot 2000 eenheden lipase te gebruiken. Per persoon kan het verschillen hoeveel eenheden u nodig heeft. De arts of diëtist zal u vertellen wat u nodig heeft.
Vettabel
Brood en broodvervanging
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Brood, volkoren, bruin of wit | 1 snee, 35 g | 1 |
| Broodje, wit, tarwe | 1 stuks, 50 g | 2 |
| Ontbijtkoek | 1 plak, 25 g | 0 |
| Knäckebröd/ volkorenbeschuit | 1 stuks, 10 g | 1 |
| Knäckebröd light | 1 stuks, 5 g | 0 |
| Beschuit | 1 stuks, 10 g | 0 |
| Croissant | 1 stuks, 40 g | 8 |
| Muesli, naturel of met vruchten | 1 eetlepel, 10 g | 1 |
| Muesli, met noten of chocolade | 1 eetlepel, 10 g | 2 |
Broodbeleg
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Halvarine | 5 g | 2 |
| Halvarine, dik besmeerd | 10 g | 4 |
| Margarine, roomboter | 5 g | 4 |
| Margarine, roomboter, dik besmeerd | 10 g | 8 |
| Kaas volvet, 48+ | voor 1 snee 20 gram | 6 |
| Kaas, 30+ | voor 1 snee 20 gram | 4 |
| Smeerkaas volvet, 40+ | voor 1 snee 15 gram | 3 |
| Smeerkaas mager, 20+ | voor 1 snee 15 gram | 1 |
| Vleeswaren, vet (worstsoorten) | voor 1 snee 15 gram | 4 |
| Vleeswaren, mager (ham, rollade,kipfilet, rookvlees, fricandeau, rosbief) |
voor 1 snee 15 gram | 1 |
| Pindakaas | voor 1 snee 15 gram | 9 |
| Pindakaas, light | voor 1 snee 15 gram | 6 |
| Hazelnootpasta | voor 1 snee 15 gram | 5 |
| Chocoladehagelslag, puur, melk, wit | voor 1 snee 15 gram | 2 |
| Chocopasta, puur, melk, wit | voor 1 snee 15 gram | 6 |
| Jam, vruchtenhagel, stroop, honing | voor 1 snee 15 gram | 0 |
| Ei, gekookt | voor 1 snee 15 gram | 4 |
| Ei, gebakken | voor 1 snee 15 gram | 9 |
Zuivelproducten/desserts
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Melk, vol | 1 beker, 250 ml | 9 |
| Melk, vol | 1 kleine beker, 200 ml | 7 |
| Melk, halfvol | 1 beker, 250 ml | 4 |
| Melk, halfvol | 1 kleine beker, 200 ml | 3 |
| Karnemelk | 1 beker, 250 ml | 1 |
| Karnemelk | 1 kleine beker, 200 ml | 0 |
| Chocolademelk, vol | 1 beker, 250 ml | 8 |
| Chocolademelk, vol | 1 kleine beker, 200 ml | 6 |
| Chocolademelk, mager | 1 beker, 200-250 ml | 1 |
| Optimel Drink | 1 beker, 200-250 ml | 0 |
| Vifit Drink | 1 beker, 200-250 ml | 2 |
| Vifit Drink 0% | 1 beker, 200-250 ml | 0 |
| Yoghurt, vol | 1 schaaltje, 150 ml | 4 |
| Yoghurt, mager | 1 schaaltje, 150 ml | 0 |
| Vla, vol | 1 schaaltje, 150 ml | 4 |
| Roomijs | 2 bolletjes, 100 g | 14 |
| Yoghurtijs | 2 bolletjes, 100 g | 2 |
| Chocolademousse | 1 bakje, 60 g | 4 |
| Tiramisu | 1 portie, 115 g | 12 |
| Fruit, gemiddeld | 1 portie | 0 |
Vlees, bereid
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Biefstuk, runderlap | 1 portie, 100 g | 3 |
| Kipfilet | 1 portie, 100 g | 4 |
| Hamlap | 1 portie, 100 g | 5 |
| Blinde vink, ribkarbonade, sukadelap | 1 portie, 75 g | 5 |
| Entrecote, kip zonder vel | 1 portie, 100 g | 8 |
| Hamburger | 1 stuks, 70 g | 13 |
| Slavink | 1 stuks, 80 g | 15 |
| Gehaktbal | 1 stuks, 80 g | 18 |
| Spek, mager | 1 portie, 75 g | 26 |
| Spek, vet | 1 portie, 75 g | 34 |
| Rookworst | 1 stuk, 100 g | 30 |
Vis
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Witte vis, mager, gestoofd | 1 portie, 100 g | 1 |
| Tilapia, gestoofd | 1 portie, 100 g | 3 |
| schol, kabeljauw, tilapia, gebakken | 1 portie, 100 g | 11 |
| kibbeling | 1 portie, 145 g | 18 |
| makreel, gerookt/gestoomd | voor 1 snee, 40 g | 11 |
| paling, gerookt | op toastje, 10 g | 2 |
| paling, gestoofd | 1 portie, 120 g | 15 |
| vissticks | 4 stuks, 100 g | 13 |
| zalm, gegrild | 1 portie, 100 g | 14 |
Sauzen
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Jus, mager | 1 sauslepel, 25 g | 6 |
| Jus, gemiddeld vet | 1 sauslepel, 25 g | 12 |
| Jus, vet | 1 sauslepel, 25 g | 18 |
| Currysaus | 1 eetlepel, 25g | 0 |
| Fritessaus | 1 sauslepel, 25 g | 9 |
| Mayonaise | 1 eetlepel, 20 g | 15 |
Warme maaltijd
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Aardappelen, rijst, witte pasta | 1 opscheplepel, 50 g | 0 |
| Aardappelen, gebakken | 1 opscheplepel, 50 g | 2 |
| Frites | 1 zakje/bakje, 50 g | 22 |
| Nasi, bami | 1 opscheplepel, 50 g | 2 |
| Lasagne (met vlees en saus) | 200 g | 15 |
| Pizza (met o.a. kaas) | 350 gram | 43 |
| Pizza (met vlees/vis) | 350 gram | 35 |
| Groenten zonder saus | 1 opscheplepel, 50 g | 0 |
| Groenten, a la crème | 1 opscheplepel, 50 g | 2 |
| Avocado | halve, 90 g | 18 |
Tussendoor, hartig
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Borrelnootjes | 1 handje, 25 g | 8 |
| Pinda’s | 1 eetlepel, 20 g | 10 |
| Studentenhaver | 1 eetlepel, 20 g | 7 |
| Chips | 1 handje, 10 g | 3 |
| Chips | 1 klein zakje, 30 g | 10 |
| Chips, light | 1 handje, 10 g | 2 |
| Japanse mix | 1 handje, 10 g | 1 |
| Popcorn | 1 bakje, 50 g | 2 |
| Kaas, volvet | 1 blokje, 20 g | 6 |
| Brie of kruidenkaas | op toastje, 10 g | 3 |
| Filet americain | op toastje, 10 g | 2 |
| Salade | op toastje, 15 g | 3 |
| Worst | 1 plakje, 15 g | 4 |
| Minipizza | 100 g | 10 |
| Saucijzenbroodje | 1 stuk, 70 g | 17 |
| Worstenbroodje | 1 stuk, 75 g | 16 |
| Frikadel | 1 stuk, 75 g | 15 |
| Bitterballen | 1 stuk, 15 g | 3 |
| Kroket | 1 stuk, 65 g | 9 |
| Loempia | 1 stuk, 150 g | 12 |
| Hartige taart van bladerdeeg | 1 punt, 175 g | 31 |
Tussendoor, zoet
| Voedingsmiddel | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| Biscuitje | 1 stuk, 5 g | 1 |
| Biscuitje, chocolade, Digestive | 1 stuk, 15 g | 3 |
| Koekje, speculaas, krakeling | 1 stuk, 10 g | 2 |
| Kokosmakroon | 1 stuk, 50 g | 11 |
| Eierkoek | 1 stuk, 30 g | 1 |
| EverGreen | 1 stuk, 20 g | 2 |
| Sultana, zoet | 1 stuk, 13 g | 1 |
| Stroopwafel | 1 stuk, 40 g | 8 |
| Cake | 1 plak, 30 g | 7 |
| Boterkoek | 1 blokje, 20 g | 4 |
| Gevulde koek | 1 stuks, 60 g | 9 |
| Koffiebroodje | 1 stuks, 75 g | 7 |
| Banketstaaf | stukje, 25 g | 6 |
| Appelbol, appelcarré | 1 stuk, 170 g | 32 |
| Appelflap | 1 stuk, 100 g | 22 |
| Appeltaart | 1 punt, 100 g | 11 |
| Kruimelvlaai | 1 punt, 110 g | 8 |
| Kwarktaart | 1 punt, 115 g | 13 |
| Mokkataart | 1 punt, 100 g | 25 |
| Moorkop | 1 stuk, 65 g | 16 |
| Tompouce | 1 stuk, 100 g | 14 |
| Slagroomtaart | 1 punt, 100 g | 18 |
| Chocolade, melk, puur | 1 stuk, 50 g | 16 |
| Bounty, klein | 1 stuk, 15 g | 4 |
| Bounty, reep | 1 stuk, 55 g | 14 |
| Mars, klein | 1 stuk, 20 g | 3 |
| Mars, reep | 1 stuk, 60 g | 10 |
| Milky way, klein | 1 stuk, 15 g | 2 |
| Milky way, reep | 1 stuk, 25 g | 4 |
| Snickers, klein | 1 stuk, 20 g | 5 |
| Snickers, reep | 1 stuk, 60 g | 16 |
| Oliebol | 1 stuk, 65 g | 4 |
| Drop, alle soorten | – | 0 |
Drinkvoeding
Er is drinkvoeding van verschillende merken, soorten en met verschillende inhoudsmaten. Kijk op de verpakking hoeveel vet er zit in de drinkvoeding. Of vraag het aan uw diëtist.
| Soort drinkvoeding | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| energierijke eiwitrijke drinkvoeding energierijke drinkvoeding ** |
1 flesje, 200 ml | 11 |
| **op melk/yoghurt basis energierijke drinkvoeding*** |
1 flesje, 200 ml | 12 |
| ***op sap basis | 1 flesje, 200 ml | 0 |
Sondevoeding
| Soort sondevoeding | Eenheid/gewicht | Vet (gram) |
| sondevoeding, melkbasis | 1000 ml | 39 |
| sondevoeding, melkbasis met vezels | 1000 ml | 39 |
| sondevoeding, melkbasis, eiwitverrijkt | 1000 ml | 49 |
| sondevoeding, melkbasis, energieverrijkt | 1000 ml | 58 |
| sondevoeding, sojabasis | 1000 ml | 39 |
| sondevoeding, melkbasis, geconcentreerd | 500 ml | 50 |
Voorbeelden van het gebruik van de vettabel
| Ontbijt | Gram vet |
| 2 sneetjes brood | 2 |
| besmeerd met margarine | 8 |
| belegd met 1x kaas, 48+ | 6 |
| belegd met 1x jam of stroop | 0 |
| 1 kleine beker volle melk (200 ml) | 7 |
| Totaal: | 23 gram |
| Hoeveel enzymen heeft u nodig: | 2-5 LD capsules of 1-2 HD capsules |
| Tussendoor | Gram vet |
| 1 flesje energierijke drinkvoeding (melkbasis) | 12 |
| 1 stroopwafel (40 g) | 8 |
| Totaal: | 20 gram |
| Hoeveel enzymen heeft u nodig: | 2-4 LD capsules of 1-2 HD capsules |
| Warme maaltijd | Gram vet |
| 1 schouderkarbonade (85 g) | 15 |
| 1 lepel jus, gemiddeld vet (25 g) | 12 |
| 4 opscheplepels groente (200 g) | 0 |
| 4 opscheplepels gebakken aardappelen (200 g) | 10 |
| 1 eetlepel mayonaise (20 g) | 15 |
| 1 schaaltje vanillevla (150 ml) | 4 |
| Totaal: | 56 gram |
| Hoeveel enzymen heeft u nodig: | 6-11 LD capsules of 3-5 HD capsules |
LD: laag gedoseerd preparaat (10.000 EH lipase)
HD: hoog gedoseerd preparaat (25.000 EH lipase
Waar vindt u meer informatie over het innemen van pancreas enzymen?
Maag Lever Darm Stichting (MLDS)
Website: www.mlds.nl
Infolijn: 0900-2025625
Voedingscentrum
Website: www.voedingscentrum.nl
Eettabel, brochure 806.
Deze informatie is gebaseerd op informatie van het netwerk CHIODAZ (Chirurgie Overleg Diëtisten Academische Ziekenhuizen
Vragen over innemen van extra pancreas enzymen?
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u ons op de volgende manieren bereiken:
- U kunt van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 16.30 uur bellen met een diëtist van het ziekenhuis. U bereikt ons op telefoonnummer 088 979 28 30.
- U kunt ook een e-mail sturen naar dietetiek@haaglandenmc.nl. Vermeld in de e-mail uw HMC-patiëntennummer.
- U kunt uw diëtist verder vragen stellen via een e-consult op patiëntenportaal mijnHMC.