Halsklierdissectie: verwijderen van lymfeklieren uit de hals

Over halsklierdissectie: verwijderen van lymfeklieren uit de hals

Bij een halsklierdissectie verwijderen we lymfeklieren uit de hals. Deze operatie gebeurt bij een uitzaaiing in de lymfeklieren van de hals. Soms halen we lymfeklieren ook weg om uitzaaiing in deze lymfeklieren te voorkomen. Hier leest u meer over de operatie en de oefeningen die u na de operatie moet doen.

De chirurg heeft u al verteld over de operatie. Deze informatie is een aanvulling hierop. Heeft u na het lezen toch nog vragen? Bel dan met de telefoonnummers onderin deze informatie.

Belangrijk om te weten: Lees de hoofdstukjes ‘Wat zijn adviezen na een halsklierdissectie?’ en ‘Welke oefeningen moet u doen na een halsklierdissectie?’ goed door. Deze adviezen en oefeningen zijn belangrijk voor uw herstel na de operatie.

Wat zijn lymfeklieren?

In het lichaam zitten op verschillende plekken lymfeklieren. Ze zitten in de hals, in de oksels, langs de luchtpijp, bij de longen, bij de darmen, achter de buikholte, in de bekkenstreek en in de liezen. De lymfeklieren gaan ontstekingen tegen en zorgen voor een goede afweer tegen ziektes.

Wat is een halsklierdissectie?

Heeft u een tumor of een uitzaaiing in de lymfeklieren van de hals? Dan kunnen we met u besluiten dat we u gaan opereren. Deze operatie heet een halsklierdissectie. Bij deze operatie halen we de lymfeklieren en het vetweefsel dat hier omheen zit weg uit de hals. Soms moeten we ook een aantal bloedvaten, een zenuw of een halsspier weghalen.

De operatie kan gebeuren aan 1 kant van de hals of aan allebei de kanten van de hals.

Hoe gaat de voorbereiding op de halsklierdissectie?

Preoperatief spreekuur

U krijgt een afspraak voor het preoperatief spreekuur. Tijdens dit spreekuur gaat u naar de anesthesioloog. Deze arts geeft uitleg over de verdoving en de pijnbestrijding. U krijgt bij een halsklierdissectie narcose. Dit betekent dat u een tijdje gaat slapen tijdens de operatie.

Tijdens het preoperatief spreekuur onderzoeken we ook uw hart en uw longen.

De dag van de opname en operatie

2 dagen voor de operatie hoort u van ons waar u moet zijn. We vertellen u dan ook of u voor uw opname in het ziekenhuis nog bloed moet laten prikken.

Wanneer u in het ziekenhuis komt, stelt de verpleegkundige op de verpleegafdeling u enkele vragen over uw gezondheid. Ook zal ze vragen welke medicijnen u gebruikt en welke medicijnen u al heeft ingenomen. De verpleegkundige zal u verder informatie geven over uw opname en operatie.

Wie behandelt en verzorgt u bij de halsklierdissectie?

• KNO-arts en/of kaakchirurg (oncologisch hoofd-hals chirurg): De hoofd-hals chirurg is de arts die u gaat opereren.
• Zaalarts: De zaalarts is een KNO-arts in opleiding. U kunt uw vragen over de behandeling stellen aan de zaalarts. De zaalarts komt iedere ochtend bij u langs. Vaak is er dan ook een hoofd-hals chirurg bij.
• Verpleegkundigen: De verpleegkundigen zorgen voor u als u in het ziekenhuis ligt.
• Verpleegkundig team hoofd-hals oncologie: Dit team bestaat uit de verpleegkundig specialist hoofd-hals oncologie en de oncologieverpleegkundigen. U heeft al leden van dit team ontmoet op de polikliniek. U kunt hen vragen stellen over uw behandeling. Ze houden ook contact met u als u weer thuis bent.
• Fysiotherapeut: voor de operatie onderzoekt de fysiotherapeut u soms al kort. Na de operatie begeleidt de fysiotherapeut u bij het bewegen van nek en schouders. U krijgt als dat nodig is ook ademhalingsoefeningen van de fysiotherapeut.
• Diëtist: We vragen de diëtist langs te komen als u adviezen en/of begeleiding nodig heeft op het gebied van voeding.

Hoe gaan de eerste dagen na de halsklierdissectie?

De eerste dagen na de operatie bent u vaak nog erg moe. Dit komt door de operatie en de narcose. Regelmatig controleren we uw bloeddruk, temperatuur, pols en saturatie (de hoeveelheid zuurstof die uw lichaam opneemt). Na de operatie mag u rustig beginnen met water drinken. Als dit goed gaat, mag u alles weer eten en drinken.

Na de operatie heeft u een infuus (slangetje) in de arm. Hierdoor krijgt u extra vocht. Ook kunnen we u via het infuus medicijnen geven. Bijvoorbeeld medicijnen tegen de pijn, tegen misselijkheid en antibiotica. Kunt u genoeg eten en drinken en hoeft u geen medicijnen meer te krijgen door het infuus? Dan halen we het infuus weg.

Rond de wond van de operatie zitten drains. Via deze slangetjes loopt wondvocht uit uw lichaam. Daardoor geneest uw wond sneller en beter. We bewaren het wondvocht in een afgesloten fles. Als er niet meer veel wondvocht uit uw lichaam komt, halen we de drains weg. Zolang de drains er zijn, mag u uw arm niet boven de 90 graden bewegen.

Tijdens de operatie krijgt u soms een katheter (slangetje) in de blaas. Daardoor kunnen we precies zien hoeveel u plast. We halen de katheter na de operatie weer weg.

Na de operatie komt de fysiotherapeut bij u langs. De fysiotherapeut oefent met u. Uw nek kan na de operatie stijf aanvoelen. U mag na de operatie uw schouder en nek niet te zwaar belasten. We vertellen u wat u mag doen en niet mag doen.

Wat zijn de gevolgen van de halsklierdissectie?

De eerste tijd na de operatie kunnen uw gezicht en de hals er opgezwollen uitzien. U kunt lymfoedeem krijgen. Er hoopt zich dan lymfevocht op in uw hals en gezicht. Misschien heeft u enkele weken na de operatie oedeemtherapie nodig.

Het kan zijn dat uw schouder na de operatie wat gaat hangen. U kunt uw arm dan minder goed optillen aan de kant waar we u hebben geopereerd en minder met uw arm doen. Ook kunt u pijn krijgen in uw nek en schouder. De nek en de schouder kunnen verder stijf worden. Het is belangrijk dat u regelmatig de nek en schouder oefent om deze klachten te voorkomen. Door te oefenen, kunt u er ook voor zorgen dat de klachten minder worden. De oefeningen adviezen vindt u verderop in deze informatie. De fysiotherapeut heeft de oefeningen met u besproken en heeft de oefeningen voorgedaan.

Soms wordt u na de halsklierdissectie nog bestraald. Het kan dan gebeuren dat u uw nek en schouder de eerste 2 jaar na de behandeling minder goed kunt bewegen. Het is belangrijk dat u dan langere tijd blijft oefenen.

Het kan ook gebeuren dat u na de operatie geen gevoel meer heeft in de huid in de hals en rondom het oor. Soms komt het gevoel later voor een deel weer terug.

Wat zijn complicaties bij een halsklierdissectie?

Een complicatie is een onverwacht medisch probleem wat soms gebeurt. Bij iedere operatie is er kans op complicaties rond de plek waar u bent geopereerd. Na een halsklierdissectie kunt u last krijgen van:

• een (na-) bloeding
• een wondinfectie
• het lekken van lymfevocht
• zenuwen die minder goed werken rond de plek waar we u hebben geopereerd

Uw arts zal u meer vertellen over de complicaties die u kunt krijgen na een halsklierdissectie.

Wanneer kunt u naar huis na een halsklierdissectie?

Na deze operatie blijft u ongeveer 1 week in het ziekenhuis. Als de drains weg zijn, kunt u weer naar huis. Krijgt u ergens last van de eerste dagen nadat u weer thuis bent? Bel dan met 1 van de nummers hieronder:

• Tijdens kantooruren belt u met het verpleegkundig team hoofd-hals oncologie via telefoonnummer 088 979 31 63.
• De eerste 48 uur kunt u buiten kantooruren contact opnemen met de verpleegafdeling Oranje 1, via telefoonnummer 088 979 35 39.
• In de avond en het weekend kunt u na deze 48 uur contact opnemen met de Spoedeisende Hulp via telefoonnummer 088 979 23 80.

U krijgt als u weer thuis bent regelmatig een controle afspraak bij de hoofd-hals chirurg op de polikliniek KNO of Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie (Kaakchirurgie). U blijft lange tijd onder controle in het ziekenhuis.

Wat zijn adviezen na een halsklierdissectie?

• Zolang er nog drains aanwezig zijn, adviseren wij u om uw armen niet te bewegen boven schouderhoogte.
• Probeer uw armen in het dagelijks leven zo normaal mogelijk te gebruiken. Zo voorkomt u dat uw schouder overbelast raakt. Het is verder verstandig om rechtop te lopen, met de schouders ontspannen: niet naar beneden of omhooggetrokken.
• Hieronder staan nog enkele adviezen om overbelasting van de schouder te voorkomen. Volg alleen de adviezen op die de fysiotherapeut heeft aangekruist.☐ Draag een zware tas met boodschappen niet aan de geopereerde kant.
  ☐ Werk niet lange tijd boven het hoofd met de hand die aan de geopereerde kant zit. Kijk bijvoorbeeld uit bij ramen wassen, was ophangen, enzovoort.
  ☐ Ondersteun bij lang staan, lopen of zitten de arm aan de geopereerde kant. Stop bijvoorbeeld de hand in de broekzak of leg de elleboog op de leuning.
  ☐ Steek bij het aankleden de arm aan de geopereerde kant het eerst in de mouw. Haal bij het uitkleden de arm aan de geopereerde kant het laatste uit de mouw.
  ☐ Doe geen zware klussen met de arm aan de geopereerde kant, zoals tuinieren, klussen, plafond witten, enzovoort.

Welke oefeningen moet u doen na een halsklierdissectie?

Het doel van de oefeningen hieronder is dat u uw nek en schouders goed kunt blijven bewegen. Als u uw nek en schouder al minder goed kunt bewegen, dan kunt u hier met deze oefeningen iets aan doen.

Bij deze oefeningen is het belangrijk dat u ze rustig uitvoert. Houdt de laatste houding even vast. Oefen als het kan iedere dag. U kunt de oefeningen meerdere keren per dag doen.

Doe alleen de oefeningen die de fysiotherapeut met u heeft doorgenomen en heeft aangekruist. U kunt tijdens het oefenen wat stijfheid en pijn voelen. Deze pijn mag niet te erg worden en niet te lang duren, want dan heeft u te zwaar geoefend.

Is er iets onduidelijk of zijn er vragen of problemen? Dan kunt u contact op nemen met uw arts of fysiotherapeut.

☐ Draaien van de nek

Oefenhouding: U zit rechtop met de schouders ontspannen en de rug gesteund.

Uitvoering:

• Kijk zover als mogelijk is over de linkerschouder en houd deze stand 5 seconden vast.
• Kijk daarna over de rechterschouder en houd deze stand ook 5 seconden vast.

…….herhalingen

☐ Zijwaarts kantelen van het hoofd

Oefenhouding: U zit rechtop met de schouders ontspannen en de rug gesteund.

Uitvoering:

• Kantel het hoofd zover mogelijk opzij naar de linkerschouder, terwijl u recht naar voren blijft kijken. Zorg ervoor dat u allebei uw schouders niet optrekt. Houd dit 5 seconden vast.
• Kantel daarna het hoofd zover mogelijk opzij naar de rechterschouder, terwijl u recht naar voren blijft kijken. Zorg ervoor dat u allebei uw schouders niet optrekt. Houd dit 5 seconden vast.

…….herhalingen

☐ Voor- en achterover kantelen van het hoofd

Oefenhouding: U zit rechtop met de schouders ontspannen en de rug gesteund.

Uitvoering:

• Kantel het hoofd rustig naar voren in de richting van de borst.
• Kantel daarna het hoofd zover mogelijk naar achteren met de kin in de richting van het plafond.

…….herhalingen

☐ Voorwaarts bewegen armen

Oefenhouding: U ligt op de rug/u zit op een stoel met de rug gesteund.

Uitvoering:

• Hef de armen gestrekt naar voren tot langs de oren. Als de beweging niet goed lukt, mag u de arm aan de geopereerde kant ondersteunen.

 

…….herhalingen

☐ Zijwaarts bewegen armen

Oefenhouding: U ligt op de zij. Uw arm laat u gestrekt op de zij rusten.

Uitvoering:

• Beweeg de arm rustig omhoog. Ga door tot de arm recht omhoog is en naar het plafond is gestrekt.
• Rust enkele tellen en beweeg daarna de arm zover mogelijk naar het hoofd.
• Rust enkele tellen en breng de arm dan rustig terug naar de starthouding.

…….herhalingen

☐ Rekken van de borstspieren

Oefenhouding 1: U ligt op de rug/u zit rechtop met de handen (gevouwen) in de nek. De rug hoeft niet gesteund te worden.

Uitvoering:

• Beweeg de ellebogen rustig naar achteren, terwijl u de handen in de nek houdt.
• Als u de oefening liggend uitvoert, drukt u de ellebogen tegen de ondergrond.

…….herhalingen

Oefenhouding 2: U zit, de rug is niet gesteund en de armen hangen langs het lichaam.

Uitvoering:

• Trek allebei de schouders tegelijkertijd naar achteren. De armen blijven hierbij rustig hangen.

…….herhalingen

☐ Heffen van de schoudergordel

Oefenhouding: U zit rechtop, met de schouders ontspannen en de rug gesteund. Voer de oefening het liefst uit voor een spiegel. U kunt dan zelf controleren of u uw schouder goed omhoog beweegt.

Uitvoering:

• Trek allebei de schouders tegelijkertijd op naar de oren, terwijl de armen ontspannen langs het lichaam blijven hangen.
• Let op dat de beweging links en rechts zoveel mogelijk hetzelfde is.
• Beweeg de schouders niet naar voren tijdens het optrekken.

…….herhalingen

Tekst adviezen en oefeningen: Nederlandse Fysiotherapie Halsklier Dissectie Studie Groep.
Foto’s: Medisch Centrum Leeuwarden

Vragen over de halsklierdissectie?

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen of problemen? Dan kunt u bellen met het verpleegkundig team hoofd-hals oncologie. U bereikt ons van maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 16.00 uur via telefoonnummer 088 979 31 63.

Heeft u nog vragen over de adviezen en oefeningen na de operatie? Dan kunt u bellen met de afdeling Fysiotherapie via telefoonnummer 088 979 23 23.