Dieet voor extra eiwit

Over dieet voor extra eiwit

U krijgt deze informatie, omdat uw arts of diëtist u adviseert om extra eiwitten te eten en te drinken. Dit noemen we ook wel een eiwit verrijkt dieet. Hier leest u hoe u extra eiwit kunt eten en drinken.

Waarom extra eiwit?

Eiwitten zijn voedingsstoffen die belangrijk zijn voor het lichaam. Het lichaam gebruikt iedere dag eiwitten voor de opbouw en het onderhoud van bijvoorbeeld de spieren, organen, huid en bloed. Eiwitten helpen ook bij het genezen van de wonden. Tegelijkertijd kunt u juist eiwitten verliezen via wondvocht.

Uw lichaam heeft extra eiwitten nodig als u ziek bent of herstelt van uw ziekte. Volgt u een eiwit verrijkt dieet? Dan herstelt u beter. Ook worden uw conditie en weerstand beter. U voorkomt bovendien dat u afvalt terwijl dat niet goed is voor uw gezondheid.

Hoe zorgt u voor extra eiwit in uw eten en drinken?

Hieronder leggen we u uit in welke voedingsmiddelen veel eiwitten zitten. Ook geven we tips hoe u meer eiwit kunt binnenkrijgen via uw eten en drinken.

Meestal is méér producten eten met veel eiwitten een manier om meer eiwit binnen te krijgen. Maar als u last heeft van weinig eetlust, is dat moeilijk. Het is dan belangrijk om de producten met het meeste eiwit te kiezen.

Heeft u een stabiel gewicht en goede eetlust? Dan raden we u aan om magere producten te nemen, zoals magere yoghurt, magere kaas en mager vlees. Bent u te licht? Of valt u af en heeft u minder zin om te eten? Dan kunt u beter volle melkproducten, volvette kaas en vette vleeswaren nemen.

In de voedingsmiddelen met een * zit veel zout. Deze producten kunt u beter niet nemen als u ook het advies heeft gekregen om minder zout te gebruiken. Dit noemen we ook wel een zoutbeperkt dieet.

Voeding met veel eiwit:

• melk en melkproducten, zoals kwark, yoghurt, pap, vla, karnemelk en chocolademelk
• vlees of vis
• gevogelte zoals kip, kalkoen en eend
• ei of vegetarische producten zoals sojabrokken, tahoe, tempé groenteburger of andere vleesvervangers
• peulvruchten zoals bruine, witte en zwarte bonen, kapucijners, kievitsbonen (borlotti), limabonen, linzen, kikkererwten, spliterwten, kidneybonen en sojabonen
• kaas en vleeswaren
• noten en pinda’s
• in mindere mate ook aardappelen, (volkoren)brood, (zilvervliesrijst)rijst, groente (en fruit), avocado

Algemene tips bij een eiwit verrijkt dieet:

• Neem zeker 3 grotere en 3 kleine maaltijden met extra eiwit per dag.
• Neem dubbel beleg op brood. Bijvoorbeeld smeerkaas met kaas, leverpastei met boterhamworst, pindakaas met kaas en kaas met jam. U kunt ook uw brood dubbel zo dik beleggen met 1 soort beleg. Bijvoorbeeld 2 plakken kaas over elkaar.
• Drink niet te veel dranken zonder eiwitten (water, zwarte thee en koffie, frisdrank). Kies liever drinken met veel eiwit (melk en karnemelk, drinkyoghurt, drinkontbijt, thee en koffie met veel melk).
• Genoeg drinken is belangrijk. Vocht is namelijk een belangrijk transportmiddel van ons lichaam. Vocht is ook belangrijk voor een goede doorbloeding van alle weefsels. Is de doorbloeding slecht? Dan wordt uw huid kwetsbaar. Ook raakt de huid dan sneller beschadigd.
  We adviseren u om 1,5 tot 2 liter per dag te drinken. Heeft u wonden, bijvoorbeeld decubitus (doorligwonden)? Dan heeft u meer vocht nodig. Drink dan 2 tot 2,5 liter vocht per dag.
  Drink niet extra veel vocht als we u dit hebben verteld. Bijvoorbeeld als u een vochtbeperking heeft. Vraag het uw arts of diëtist als u twijfelt hoeveel vocht u mag nemen.
• Het is belangrijk dat u genoeg vitamines en mineralen binnenkrijgt in uw voeding. Extra vitamines en mineralen zijn niet nodig, behalve als u denkt dat u een tekort heeft aan vitamines en mineralen. Overleg dan hierover met uw arts of diëtist.
• Neem als tussendoortje bijvoorbeeld een stukje kaas of worst, nootjes, een milkshake of chocolademelk. Hierin zitten veel eiwitten.
• Het kan zijn dat u bijvoeding nodig heeft als u anders niet genoeg eiwit binnenkrijgt. Bijvoorbeeld drinkvoeding of eiwitpoeder. Overleg met uw arts of diëtist als u bijvoeding wilt nemen. Misschien vergoedt uw zorgverzekeraar deze producten, als uw arts of diëtist ze voorschrijft.

Tips als u weinig zin heeft om te eten:

• Bepaal de grootte van de maaltijd aan de hand van uw eetlust. Een vol bord kan de eetlust helemaal bederven als u toch al weinig zin heeft om te eten.
• Eet niet te veel rauwkost, groenten en volkoren producten. Hierin zitten namelijk weinig eiwitten, maar ze geven wel snel een vol gevoel.
• Kies minder voedingsmiddelen waarin veel lucht zit. Bijvoorbeeld geklopte slagroom, een luchtig toetje of drinken met koolzuur. Hiervan kunt u al snel een vol gevoel krijgen.
• Neem eten waarop u niet lang hoeft te kauwen.
• Maak bij de warme maaltijd extra vlees of vis klaar. U kunt de extra’s daarna bewaren in de koelkast. De volgende dag kunt u ze kleingesneden op uw brood te doen of bij het brood te eten.
• Drink niet te veel bij het eten. Dit kan de eetlust bederven.
• Eet op de momenten waarop u zin heeft om te eten.
• Van bewegen, buitenlucht en genoeg rust krijgt u meer zin om te eten. Een kwartiertje wandelen voor de maaltijd kan bijvoorbeeld al goed doen.
• Zorg voor genoeg kleur bij de warme maaltijd. Eten met kleur ziet er aantrekkelijker uit. U wilt er dan meer van eten.
• Eet als dat nodig is kant-en-klare maaltijden. U hoeft dan zelf niet te koken.

Voorbeeld van een dagmenu met extra eiwit

In de voedingsmiddelen met een * zit veel zout. Deze producten kunt u beter niet nemen als u ook het advies heeft gekregen om minder zout te gebruiken. Dit noemen we ook wel een zoutbeperkt dieet.

Broodmaaltijden
Stel uw broodmaaltijden samen met de onderstaande producten.

• Brood: Neem bruin brood, volkoren brood of wit brood, mueslibrood, krentenbrood, rozijnenbrood, notenbrood of luxe broodjes.
• Boter: Besmeer het brood dun met dieethalvarine of dieetmargarine.
• Beleg: Beleg uw brood dik met hartig beleg. Eet minimaal 2 plakken kaas en 2 plakken vleeswaren per dag. Neem maar af en toe zoet beleg. Kies bijvoorbeeld voor kaas of smeerkaas, komijnekaas, rosbief, rookvlees*, fricandeau, achter- of schouderham, kipfilet, gekookte tong, casselerrib, half-om-half gehakt, rundergehakt, gekookte lever, kalkoenrollade of kalkoenfilet, vis, ei of hüttenkäse en worstsoorten* op brood. Probeer ook combinaties uit, zoals ham met kaas, kaas met pindakaas, leverpastei* met boterhamworst* enzovoort.
• Drinken: Neem melk, karnemelk, yoghurtdrink of koffie of thee met veel melk. Neem eventueel ook wat water of sap.
• Afwisseling: Wilt u in plaats van brood met beleg soms wat anders nemen? Dan is een bord pap, een schaaltje kwark of yoghurt met muesli of een bord melk met cornflakes een goed alternatief.

Warme maaltijden
Volgt u ook een zoutbeperkt dieet? Maak deze maaltijden dan zonder zout
Maak de warme maaltijden met de producten die hieronder staan:

• Vlees of vleesvervanging: In vlees en vleesvervanging zitten veel eiwitten. Neem daarom veel vlees, vis, kip of vleesvervanging. Ga voor minimaal 100 gram (mager) vlees of 125 gram vis. Lukt dit niet? Dan kunt u 100 gram vlees ook vervangen door:
  • 6 plakjes vleeswaar
  • 3 eieren: gekookt of als omelet of roerei
  • 80 gram kaas (= 4 plakjes)
  • 150-200 gram vegetarische vleesvervanger
  • 70 gram noten
  • 250 gram gare peulvruchten als bruine en witte bonen, kapucijners en linzen

• Jus en of saus: Neem een portie (magere) jus of saus zoals u gewend bent.
• Groenten: Neem een portie groenten zoals u gewend bent. Voeg eventueel room, zure room of crème fraîche toe voor extra eiwitten. U kunt er voor extra eiwit ook geraspte (magere) kaas over strooien. Neemt u sla of rauwkost? Doe er dan eventueel wat noten, zaden, pitten of kazen bij.
  Eet niet te veel groenten of rauwkost. Hierin zitten namelijk weinig eiwitten, maar u krijgt er wel een vol gevoel van.
  *Gebruik geen kant- en- klare sauzen, maggi, ketjap e.d. als u een zoutbeperkt dieet volgt.
• Aardappels of aardappelvervanging: Neem een portie aardappelen, puree, rijst, pasta of mie zoals u gewend bent. U kunt ook een alternatief voor deze producten nemen zoals orzo, couscous of bulgur. Kies ook regelmatig voor peulvruchten zoals bruine en witte bonen, kapucijners, linzen en dergelijke. In deze peulvruchten zitten veel eiwitten.
• Nagerecht: Neem als toetje een schaaltje kwark, yoghurt, pap, vla, pudding, ijs of vlaflip. Probeer ook eens een combinatie van producten zoals kwark met (vruchten)yoghurt.
• Drinken: Neem melk, karnemelk of yoghurtdrink. Neem eventueel ook wat water, sap, koffie of thee met veel melk.

Tussendoortjes
Neem tussen ontbijt en lunch, tussen lunch en avondeten en vlak voor het slapen gaan een tussendoortje. U mag ook meer tussendoortjes tussen de maaltijden nemen. Kies voor drinken en tussendoortjes met veel eiwitten, zoals:

• een glas melk, yoghurt, vla of andere melkproducten
• blokjes of plakjes kaas, plakjes vleeswaren/worst of kleine smeerkaasjes uit het vuistje
• een handje noten of pinda’s* (ongezouten bij een zout beperkt dieet)
• kleine crackers* met dik, hartig beleg
• een bordje met gekoelde restjes vlees/vis van de vorige dag
• een gekookt ei met een beetje mayonaise of ketchup
• een gebakje met veel eiwitten zoals kwarktaart of een bouwsteentje
• een proteïne reep van de sportwinkel of supermarkt
• eventueel een frikadel, kaassouffle, kroket of andere snack met vlees of kaas*

Dieetpreparaten (bijvoeding)

Lukt het niet om genoeg eiwitten binnen te krijgen, ondanks de tips hierboven? Dan kan het nodig zijn dat u bijvoeding neemt. U kunt bijvoorbeeld drinkvoeding krijgen met veel eiwitten. U kunt flesjes van 125 tot 200 milliliter kopen in veel verschillende smaken. Eiwitpoeder is een andere mogelijkheid. Verder zijn er goed oplosbare poeders of vloeistof die u kunt doen over de maaltijd of door drinken. Deze poeders en vloeistof hebben zelf weinig smaak. Maar ze zorgen ervoor dat u meer eiwit binnenkrijgt via uw eten en drinken.

Overleg met uw arts of diëtist als u bijvoeding wilt nemen. Misschien vergoedt uw zorgverzekeraar deze producten, als uw arts of diëtist ze voorschrijft.

Wat zijn hulpmiddelen bij een dieet voor extra eiwit?

App ‘Mijn Eetmeter’ van het Voedingscentrum
In de app ‘Mijn Eetmeter’ kunt u een eetdagboek bijhouden. Zo kunt u bijhouden hoeveel voedingsstoffen (onder andere eiwitten) u binnenkrijgt. Van uw diëtist kunt u horen hoeveel eiwit u iedere dag moet binnenkrijgen. In de app kunt u controleren of u die hoeveelheden haalt.
U kunt deze app gebruiken op uw smartphone en op uw computer.

Database met (energie- en) eiwitrijke producten
In deze database kunt u zoeken naar eten en drinken met veel energie en eiwitten. U kunt de producten uit de database kopen in verschillende supermarkten of via websites. U kunt zoeken op het soort product, de hoeveelheid eiwit en/of de hoeveelheid energie per eenheid product.

Vragen over dieet voor extra eiwit?

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u ons op de volgende manieren bereiken:

• U kunt van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 16.30 uur bellen met een diëtist van het ziekenhuis. U bereikt ons op telefoonnummer 088 979 28 30.
• U kunt ook een e-mail sturen naar dietetiek@haaglandenmc.nl. Vermeld in de e-mail uw HMC-patiëntennummer.
• U kunt uw diëtist verder vragen stellen via een e-consult op patiëntenportaal mijnHMC.