Controle na hoofd-hals kanker

Over controle na hoofd-hals kanker

We hebben u behandeld voor kanker in hoofd en/of hals. We blijven u daarna controleren. Zo kunnen we u snel helpen als u bijwerkingen heeft of de kanker terugkomt. Helaas kan behandelen niet altijd als de kanker terugkomt.

Hieronder vertellen we u meer over de controle afspraken. Maar ook over de bijwerkingen en klachten waarmee u te maken kunt krijgen. Verder vertellen we hoe u kunt merken dat de kanker misschien is teruggekomen.

Hoe gaan de controle afspraken?

U heeft de controle afspraken met de hoofd-hals chirurg (KNO-arts of Kaakchirurg) en de verpleegkundig specialist. Heeft u bestraling gehad? Dan krijgt u ook controle afspraken met de radiotherapeut.

Tijdens deze afspraken bespreken we met u of u lichamelijke klachten heeft. Bijvoorbeeld pijn. Begeleidt een logopedist u bij het weer leren slikken, ruiken en/of praten? Dan praten we met u over hoe dat gaat. Het kan ook zijn dat u het lastig vindt om te gaan met de gevolgen van de kanker. Of dat u moeite heeft met vragen die anderen hierover stellen. Ook over dit soort onderwerpen kunt u praten tijdens de controle afspraken. Verder kunt u tijdens deze afspraken de vragen stellen die u heeft.

We onderzoeken u ook tijdens de controle afspraken. Mogelijke onderzoeken zijn:

• De hoofd-hals chirurg onderzoekt het deel van het lichaam waar u bent behandeld. Als dit nodig is, doet de hoofd-hals chirurg een uitgebreider onderzoek.
• Soms controleren we ook met bloedonderzoek of u genoeg schildklierhormoon in uw lichaam heeft. Dit gebeurt bij patiënten waarbij we de schildklier (voor een deel) hebben weggehaald. Lag de schildklier in het deel van uw lichaam dat we hebben bestraald? Dan doen we dit bloedonderzoek ook. Als uw controle afspraken in het ziekenhuis stoppen, dan blijft dit onderzoek nodig. Uw huisarts of een andere arts moeten het dan ieder jaar (laten) doen. Vraag uw hoofd-hals chirurg of dit onderzoek ook bij u nodig is.
• Andere onderzoeken zoals een CT-scan, MRI-scan en een echo van uw hals krijgt u alleen als hier een reden voor is. Bijvoorbeeld als de hoofd-hals chirurg iets verdachts ziet tijdens zijn of haar onderzoek.

Hoe vaak krijgt u controle afspraken?

We controleren u het eerste jaar na de behandeling iedere drie maanden. Als u bestraling heeft gehad, dan heeft u om de beurt een afspraak met de hoofd-hals chirurg en de radiotherapeut. Na dit eerste jaar krijgt u minder controle afspraken. Na vijf jaar houden de controle afspraken meestal op. In het schema hieronder ziet u hoe vaak u op controle komt.

Soms blijven patiënten ook na 5 jaar nog op controle komen. Een reden kan zijn dat de kanker is teruggekomen. Maar ook als lichamelijke klachten niet meer weg gaan, kan dit een reden zijn om door te gaan met de afspraken. We bespreken het met u als u onder controle blijft in het ziekenhuis.

Welke bijwerkingen kunt u krijgen?

Na een operatie

U heeft meestal alleen bijwerkingen in het deel van het lichaam waar we u hebben geopereerd (en soms ook bestraald). Denk bijvoorbeeld aan gevoelloosheid van de huid, krampende pijn, een zwelling (lymfoedeem) en uw hals moeilijk kunnen bewegen. Hoe uitgebreider we u hebben behandeld, hoe groter de kans op deze bijwerkingen.

Na bestraling

De belangrijkste klacht na bestraling is een droge mond, met daarbij taai slijm. Ook kunt u merken dat u minder proeft of ruikt. U kunt tot enkele maanden na de behandeling last hebben van deze klachten. De droge mond gaat nooit meer helemaal over. Daarom is het belangrijk dat u uw mond goed verzorgt. Anders kunt u last krijgen van uw tanden. Maar ook als u geen tanden meer heeft, is het belangrijk dat u uw mond goed verzorgt. De mondhygiëniste kan u advies geven over de verzorging van uw mond.

U kunt door de kanker en de bestraling erg moe zijn. U blijft vaak tot enkele maanden na de bestraling moe. Eventueel kunt u aan uw herstel werken bij een gespecialiseerde fysiotherapeut.

Uw huid kan ook reageren op de bestraling. Ze kan bijvoorbeeld verkleuren of droog en schilferig worden. Meestal verdwijnen deze klachten binnen 4 tot 6 weken na de behandeling. Binnen 12 tot 16 weken zijn ze bij iedereen weg. We adviseren u tot zeker een jaar na de bestraling zoveel mogelijk uit de zon te blijven met de bestraalde huid. Gebruik een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor (bijvoorbeeld factor 50).

Na chemotherapie

Chemotherapie is behandeling van kanker met medicijnen. Na chemotherapie kan het zijn dat u voor langere tijd last krijgt van vermoeidheid en slechter werkende nieren. Ook kunt u psychische klachten krijgen, zoals concentratieproblemen. Heeft u 1 of meer van deze klachten? Vertel dit dan tijdens de controle-afspraken aan de hoofd-hals chirurg of de radiotherapeut.

Klachten tussen de controle-afspraken door

Heeft u medische klachten tussen de controle-afspraken door? Dan kunt u contact opnemen met uw huisarts of met het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie van HMC. Ook als u niet zeker weet of de klachten te maken hebben met kanker en de behandeling van kanker.

Uw huisarts mag ook altijd contact opnemen met het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie. De contactgegevens van het Verpleegkundig Team staan onderin deze informatie. Blijf in ieder geval niet rondlopen met de klachten tot de volgende controle afspraak.

Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie

Bij lichamelijke klachten en problemen kunt u een afspraak maken met het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie. Die afspraak kan telefonisch gebeuren of op de polikliniek KNO. U kunt bij het Verpleegkundig Team ook terecht met psychische en sociale problemen. We zorgen verder voor een verwijzing naar een andere zorgverlener als u dit wilt.

Logopedist

Blijft u problemen houden met slikken, de stem of praten? Of wilt u het ruiken weer aanleren na een laryngectomie (weghalen van het hele strottenhoofd met de stembanden)? Dan kunt u een afspraak maken met een logopedist. De logopedist zal met onderzoek en behandeling proberen iets te doen aan uw klachten.

Diëtist

De diëtist kan u helpen om weer normaal en gezond te eten en te drinken. De diëtist helpt u verder om uw eten en drinken aan te passen aan de klachten die u heeft door uw behandeling. Bijvoorbeeld een droge mond of problemen met kauwen en slikken. Ook ondersteunt de diëtist u om weer op een gezond/normaal gewicht te komen.

Hoe merkt u dat de kanker misschien is teruggekomen?

Kanker kan na de behandeling terugkomen. Dit kan gebeuren waar we u eerder al hebben behandeld. Maar het kan ook zijn dat u uitzaaiingen krijgt ergens anders in uw lichaam. Hieronder beschrijven we signalen waaraan u kunt merken dat de kanker misschien is teruggekomen.

We willen u zo snel mogelijk helpen als de kanker is teruggekomen. Meldt het daarom meteen aan de hoofd-hals chirurg of het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie als bestaande klachten erger worden of u nieuwe klachten krijgt. We horen het ook graag als er andere dingen zijn waarover u ongerust bent.

We zullen u naar aanleiding van uw klachten en signalen vaak verder onderzoeken. Blijkt de kanker te zijn teruggekomen? Dan gebruiken we de informatie uit de onderzoeken om een behandelplan met u te maken.

Klachten in hoofd en/of hals

De klachten hieronder kunnen een signaal zijn van kanker in het slijmvlies van hoofd en/of hals:

• hees zijn
• uw stem is anders
• pijn in de keel of bij slikken, soms in combinatie met oorpijn
• moeite met slikken
• moeilijk kunnen inademen
• een stinkende adem
• een zwelling in de hals

De klachten hieronder kunnen een signaal zijn van kanker in de neusholte/neusbijholte:

• pijn in het gezicht
• hoofdpijn
• minder gevoel in het gezicht
• dubbel zien
• minder zien en/of soms niets zien
• vaak een bloedneus hebben
• een neus die verstopt blijft
• vocht uit het oor (een loopoor)

Heeft u deze klachten tussen twee controle afspraken door? En blijven de klachten langer dan 10 dagen bestaan? Overleg dan via de telefoon met het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie. We zorgen dan dat u snel een afspraak krijgt op de polikliniek KNO.

Klachten op andere plekken in uw lichaam

Kanker kan zich ook verspreiden naar een andere plek in uw lichaam. Het is moeilijk aan te geven welke klachten u dan krijgt. Dit is sterk afhankelijk van de plek waar u uitzaaiingen krijgt en hoe snel dit gebeurt. Heeft de ziekte zich door uw lichaam verspreid? Dan kunt u meestal niet meer helemaal beter worden. Toch is het belangrijk dat u bij klachten belt met het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie of met de hoofd-hals chirurg. Want ook dan kunnen we u soms nog behandelen.

Door uitzaaiingen kunt u nieuwe klachten krijgen. Maar het kan ook zijn dat bestaande klachten (veel) erger worden. Klachten die kunnen wijzen op het verspreiden van kanker in uw lichaam, zijn:

• snel buiten adem zijn, ook als u zich niet inspant
• piepende ademhaling
• pijn bij het ademhalen
• gewicht verliezen terwijl u dit niet wilt
• pijn in de botten die niet overgaat (bijvoorbeeld in de rug)
• ineens breken van botten, zonder dat u viel of een ongeluk had
• ophoesten van bloed
• verkleuring en/of zwelling van de huid of van littekens

Voorkomen van kanker

Roken en ook het drinken van alcohol maken de kans groter dat u (weer) kanker krijgt. Hiermee stoppen is daarom verstandig. Ook is het belangrijk om gezond te eten.

De rol van uw huisarts

De hoofd-hals chirurg houdt uw huisarts op de hoogte van uw behandeling. Heeft u vragen en/of medische klachten na de behandeling? Dan kunt u daarmee vaak goed terecht bij uw huisarts. De huisarts kan als dat nodig is contact opnemen met de hoofd-hals chirurg voor overleg. Zoals hierboven aangegeven kunt u bij (lichamelijke) klachten en problemen ook een afspraak maken met het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie.

Uw huisarts kan u eventueel verwijzen naar meer gespecialiseerde zorgverleners. Bijvoorbeeld fysiotherapeuten. Hij of zij kan u verder vertellen wat de thuiszorg voor u kan doen. De hoofd-hals chirurg kan ook de verwijzing naar andere zorgverleners voor u regelen.

Meer weten?

Op de internetsites hieronder kunt u meer informatie vinden:

• Patiëntenvereniging Hoofd-Hals
• Kanker.nl
• KWF 

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u bellen met het Verpleegkundig Team Hoofd-Hals Oncologie. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 16.00 uur bereikbaar via telefoonnummer 088 979 31 63.