Behandeling van een sinus pilonidalis (haarnestcyste)

Hoe ontstaat een sinus pilonidalis (haarnestcyste)?

We weten niet precies hoe deze holte ontstaat. Waarschijnlijk begint het met een ontstoken haarzakje in de bilspleet. De ontsteking verspreidt zich onder de huid van de billen. Zo ontstaat de holte. Soms gaan er haren zitten in de holte.

U kunt niet voorkomen dat u een haarnestcyste krijgt. Wel is het zo dat roken de kans op een sinus pilonidalis groter maakt. Ook zijn er vaker problemen na een operatie als u rookt. De holte komt ook vaker terug bij rokers. Daarom is het belangrijk dat u stopt met roken.

Mensen die veel zitten of te zwaar zijn hebben waarschijnlijk ook meer kans om een sinus pilonidalis te krijgen.

Wat voor klachten geeft een sinus pilonidalis (haarnestcyste)?

U hoeft geen last te hebben van een sinus pilonidalis.

Zijn er toch klachten? Dan komen die meestal door een ontsteking. De holte kan hierdoor dik worden en pijn gaan doen. Vaak komt er daarna vocht, bloed of pus uit de openingen. De zwelling en pijn gaan dan weer weg.

Soms wordt de ontsteking erger en komt er een abces. Een abces is een afgesloten holte met pus erin. Soms komt de pus vanzelf naar buiten. Maar vaak moeten we de holte openmaken, zodat de pus eruit kan.

Hoe gaat de behandeling van een abces?

Een abces doet veel pijn. Daarom moeten we er meestal iets aan doen. De dokter maakt het abces open met een snee in de huid. Voor deze behandeling krijgt u als verdoving:

• een prik in de huid (plaatselijke verdoving), of
• narcose (u gaat even slapen)

Door de snee kan de pus naar buiten. De snee blijft open, zodat er niet een nieuw abces komt.

Na de behandeling moet u de wond 2x per dag schoonspoelen. Dit kan u het beste doen met de douche. We doen een gaasje op de wond of u gebruikt (maand)verband in de onderbroek.

U krijgt een afspraak op de wondpolikliniek om te controleren of de wond goed geneest. Ook krijgt u na de behandeling een afspraak met de dokter. Behandeling van een abces zorgt er niet voor dat de sinus pilonidalis weg is. Daarom is er vaak nog een 2e behandeling nodig om de sinus pilonidalis weg te halen. De dokter zal dit met u bespreken.

Welke behandelingen zijn er voor sinus pilonidalis (haarnestcyste)?

Een sinus pilonidalis is niet gevaarlijk. U krijgt alleen een behandeling als u er last van heeft.

Er zijn 2 behandelingen voor sinus pilonidalis in het ziekenhuis:

• een kleine operatie: pit picking
• een grote operatie: cleft lift

Soms raadt de dokter u een andere behandeling aan. Dit bespreekt de dokter dan met u op de polikliniek.

Pit picking – kleine operatie

Als de holte klein is, kan een kleine operatie genoeg zijn. De dokter haalt dan de openingen in de huid weg. De holte onder de huid maakt de dokter schoon. Daardoor kan deze van binnen genezen.

Voor deze operatie krijgt u meestal een plaatselijke verdoving met een prik. De behandeling gebeurt op de poliklinische operatiekamer.

Na de behandeling mag u meteen naar huis. De wonden zijn klein en blijven meestal open. Soms maakt de dokter sommige wonden dicht met hechtingen. Deze hechtingen mogen er na 2 weken uit.

U moet de wonden na de kleine operatie 2x per dag schoonspoelen. Dit kan u het beste doen met de douche. We doen een gaasje op de wonden of u gebruikt (maand)verband in de onderbroek.

U krijgt een afspraak op de wondpolikliniek om te controleren of de wonden goed genezen. Meestal zijn de wonden na 6 tot 8 weken dicht. De meeste mensen hebben weinig last van de wonden. Ze kunnen na een paar dagen weer naar werk of school.

De kans op problemen na deze operatie is klein. Bij ongeveer 5 van de 100 mensen blijven de wonden bloeden of gaan ze ontsteken.

Na de operatie krijgt u een paar kleine littekens in de bilspleet. De bilspleet blijft er hetzelfde uitzien.

Bij ongeveer 20 van de 100 mensen komt de holte na deze kleine operatie weer terug.

Cleft lift – grote operatie

Deze operatie is nodig als de holte te groot is voor een kleine operatie of als de sinus pilonidalis is teruggekomen. De dokter haalt bij de grote operatie de hele holte weg. Daarna verplaatst de dokter wat huid en weefsel van 1 bil over de bilspleet. De dokter maakt deze huid en dit weefsel vast met hechtingen. Hierdoor wordt de bilspleet platter gemaakt. De dokter maakt de wond dicht met hechtingen die vanzelf oplossen.

Deze operatie gebeurt onder narcose op de operatiekamer. U gaat door de verdoving even slapen. U mag dezelfde dag naar huis.

De dokter laat tijdens de operatie een klein slangetje (een drain) achter in de wond. Door dit slangetje loopt bloed en vocht weg. Het blijft daardoor niet in de wond zitten. Het slangetje halen we er na een paar dagen uit. Hiervoor is geen verdoving nodig.

U krijgt een afspraak bij de dokter om te controleren of de wond goed geneest. De meeste mensen kunnen na 2 tot 4 weken weer werken. De wond is meestal na 6 tot 8 weken helemaal genezen.

De kans op problemen is bij deze operatie groter dan bij een kleine operatie. Bij 20 van de 100 mensen raakt de wond ontstoken of gaat de wond open. Ook kan er vocht of bloed ophopen onder de huid. Daardoor duurt het langer totdat de wond helemaal genezen is.

Na deze operatie is het litteken groter dan bij de kleine operatie. Ook ziet de bilspleet er anders uit.

De kans dat de sinus pilonidalis terugkomt na deze operatie is klein. Dit gebeurt bij minder dan 5 van de 100 mensen.

Welke behandeling past bij mij?

Heeft u geen last van de sinus pilonidalis? Dan hoeven we u niet te opereren.

Heeft u klachten of een abces gehad? Dan is opereren vaak wel nodig.

De beste behandeling hangt af van hoe groot de sinus pilonidalis is en van wat u zelf wilt. Het schema hieronder helpt u om samen met de dokter een keuze te maken.

Heel soms kan de dokter een andere behandeling adviseren dan hieronder staat. Dit zal de dokter dan met u bespreken.

Wat kan ik zelf doen om te voorkomen dat de sinus pilonidalis terugkomt?

De kans wordt zo klein mogelijk als u zich houdt aan de volgende adviezen:

• Haal losse haren weg nadat u naar de kapper bent geweest of nadat u uzelf onthaard heeft (bijvoorbeeld geschoren).
• Scheer de bilnaad niet.
• Houd de bilnaad schoon.
• Bent u te zwaar? Zoek dan begeleiding om af te vallen.
• Stop met roken.
• Zit niet te lang achter elkaar.

Een kleine groep patiënten krijgt daarnaast het advies om haar weg te laten halen met een laserbehandeling. De meeste patiënten krijgen dit advies niet. We zullen het u vertellen als een laserbehandeling in uw geval nuttig is.

Vragen over de behandeling van een sinus pilonidalis (haarnestcyste)?

Heeft u vragen of een medisch probleem? Bespreek dit met uw dokter. Of bel de polikliniek Heelkunde via telefoonnummer 088 979 43 59 (ma t/m vr van 08.30 – 10.30 uur en 13.30 – 15.30 uur).

Heeft u dringende vragen of medische problemen buiten deze tijden?
Bel dan de Spoedeisende Hulp van HMC Westeinde via telefoonnummer 088 979 79 00.