Behandeling met cyclofosfamide

Over behandeling met cyclofosfamide

In overleg met uw reumatoloog krijgt u het medicijn cyclofosfamide voor de behandeling van uw reumatische aandoening. De merknaam van dit medicijn is Endoxan. Het doel van de behandeling is het ontstekingsproces tot rust te brengen. Hier vindt u uitleg over de behandeling. Wij vragen u om deze informatie en de bijsluiter van de apotheek goed door te lezen.

Behandeling met cyclofosfamide

Cyclofosfamide is een geneesmiddel dat de celdeling remt van onder meer cellen die ontstekingen veroorzaken. Het wordt voorgeschreven wanneer andere medicijnen niet goed werken. Het medicijn wordt in tabletvorm voorgeschreven om het ontstekingsproces van reumatoïde artritis te onderdrukken. Daardoor nemen de gewrichtsklachten af.

Een behandeling via een infuus wordt voorgeschreven bij systemische sclerose, systemische lupus erythematosus (SLE) en reumatoïde vasculitis.

Tabletten

Een tablet bevat 50 mg cyclofosfamide. De voorgeschreven dosis moet u 1 keer per dag innemen. Het beste kunt u het medicijn ’s ochtends na het ontbijt innemen met een groot glas water. U moet de tabletten helemaal doorslikken. U mag er dus niet op kauwen of ze fijn maken. Het is belangrijk om tijdens het gebruik van cyclofosfamide veel te drinken (ongeveer 2 liter per dag). Dit kan helpen om bijwerkingen van het medicijn, zoals blaasontsteking, te voorkomen.

Bijwerkingen

Het gebruik van cyclofosfamide tabletten kan leiden tot een aantal bijwerkingen.

• Leverfunctiestoornissen. Hier merkt u meestal niets van. Uw leverfunctie wordt regelmatig gecontroleerd door middel van bloedonderzoek.
• Stoornissen in de bloedaanmaak door onderdrukking van het beenmerg. Dit kan zich uiten in infecties, blauwe plekken of een bloedneus. Ook dit wordt gecontroleerd door regelmatig uw bloed te onderzoeken.

Op langere termijn kunnen hardnekkige blaasontsteking of bloed in de urine bijwerkingen zijn. Zeldzame bijwerkingen zijn allergische reacties, longontsteking, ontstaan van tumoren na langdurig gebruik.

Infuus

Voor de behandeling met een infuus (intraveneuze behandeling) wordt u opgenomen in het ziekenhuis. Meestal krijgt u eens in de 4 weken een infuus. De toediening van het infuus duurt ongeveer 24 uur. U krijgt hierbij veel vocht toegediend. Via het infuus krijgt u een medicijn tegen misselijkheid en een medicijn dat de blaas beschermt. Als de behandeling klaar is krijgt u indien nodig een plastablet.

Bijwerkingen

De behandeling met een infuus kan leiden tot een aantal bijwerkingen.

Op korte termijn

• Direct tijdens of na het infuus kunt u last krijgen van misselijkheid. U kunt de verpleegkundige om extra medicijnen tegen misselijkheid vragen.
• Verminderde eetlust. Gebruik dan lichte maaltijden en eet vaker op een dag kleine porties.
• Na de behandeling kunt u vocht vasthouden. Indien nodig krijgt u hiervoor een plastablet.

Op langere termijn

Enkele dagen tot weken na de behandeling kunt u last krijgen van:

• Leverfunctiestoornissen. Hier merkt u meestal niets van. De arts zal uw leverfunctie regelmatig via bloedafname controleren.
• Stoornissen in de bloedaanmaak door onderdrukking van het beenmerg. Dit kan zich uiten in infecties of bloedingen. De arts zal uw bloedaanmaak regelmatig via bloedafname controleren.
• Haaruitval. Dit treedt meestal slechts in geringe mate op. De haargroei herstelt zich als de behandeling is afgelopen.
• Moeheid en u niet lekker voelen. Dit gaat over als de behandeling wordt gestopt of minder vaak wordt gegeven.
• Blaasontsteking of bloed in de urine. Om deze problemen te voorkomen, krijgt u extra vocht via het infuus en moet u de eerste dagen na het infuus veel drinken, ongeveer 2 liter per dag.
• Menstruatiestoornissen. De menstruatie kan verlaat, verminderd of op een andere manier ontregeld zijn.

Zeldzame bijwerkingen zijn allergische reacties, longontsteking, ontstaan van tumoren na langdurig gebruik.

Wat kunt u doen?

Krijgt u:

• koorts
• blauwe plekken (die spontaan ontstaan)
• een bloedneus
• bloed bij de urine
• andere lichamelijke veranderingen tijdens de behandeling, waarvan u zich afvraagt of ze te maken hebben met het medicijn

Neem dan contact op met uw reumatoloog. Door regelmatig bloed en urine te onderzoeken, kunnen vroegtijdig tekenen van lever-, blaas-, of beenmergbeschadiging worden opgespoord. Houdt u zich daarom goed aan de afspraken voor bloed- en urinecontrole.

Hygiënische maatregelen

Tot en met 3 dagen na het infuus of het gebruik van tabletten kunnen zich resten van het medicijn bevinden in urine, ontlasting, braaksel en transpiratievocht. Wij adviseren u om het toilet na gebruik 2 keer door te spoelen met een dicht deksel. Mannen wordt geadviseerd zittend te plassen.

Kleding en/of beddengoed dat in aanraking is geweest met braaksel, urine of ontlasting moet u eerst met koud water spoelen in de wasmachine. Daarna kan het samen met ander wasgoed gewassen worden. Het toilet kunt u het best dagelijks schoonmaken. Gebruik hiervoor geen chloor of bleekmiddel of ander schoonmaakmiddel dat erg bruist.

Kinderwens, zwangerschap en borstvoeding

Zowel bij mannen als vrouwen kan cyclofosfamide leiden tot blijvende onvruchtbaarheid. Aan mannen met een kinderwens wordt geadviseerd om vóór behandeling sperma in te laten vriezen. Voor vrouwen zijn er (nog) geen mogelijkheden om eicellen voor later in te vriezen. Het risico op onvruchtbaarheid hangt deels af van hoeveel eicellen een vrouw heeft bij het begin van de behandeling. Er zijn, niet bewezen, aanwijzingen dat het gebruik van de anticonceptiepil mogelijk bescherming zou bieden tegen onvruchtbaarheid.

Cyclofosfamide kan schade geven aan het ongeboren kind. Gebruik daarom anticonceptie tijdens de behandeling en tot minstens 3 maanden na de behandeling. Cyclofosfamide wordt opgenomen in borstvoeding, dus tijdens de behandeling mag u geen borstvoeding geven.

Combinatie met andere medicijnen

Licht andere artsen bij wie u onder behandeling bent in over uw behandeling met cyclofosfamide. Bepaalde medicijnen kunnen in combinatie met cyclofosfamide de bloedspiegels van cyclofosfamide en/of sommige bijwerkingen van het middel beïnvloeden. Vertel uw huisarts, tandarts en specialist altijd welke medicijnen u gebruikt. Denk hierbij ook aan uw eventuele gebruik van zelfzorgmedicijnen.

Vaccinaties

We adviseren om eventuele vaccinaties die u krijgt (ook de griepprik) eerst met uw reumatoloog te overleggen.

Vragen

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Neem dan contact op met uw reumatoloog of reumaconsulente. U vindt de contactgegevens bovenaan deze informatie.

Onafhankelijke informatie over geneesmiddelen kunt u vinden op de website www.apotheek.nl.

Voor deze informatie is gebruikgemaakt van een voorlichtingsfolder van het LUMC in Leiden.