Home/Specialismen/Onderzoeken en behandelingen/

Adviezen over voeding bij slokdarmkanker

Heeft u slokdarmkanker? Dan kunt u last krijgen van klachten als dumping, diarree en een tekort aan vitamine B12. Volgt u de adviezen hieronder over voeding bij slokdarmkanker? Dan kunt u klachten zoveel mogelijk voorkomen.

Lees meer

Specialismen en team

Afspraak en contact

088 979 28 30
ma t/m vr van 08.00 – 16.30 uur

dietetiek@haaglandenmc.nl

Locatie

Direct naar:

Over voeding bij slokdarmkanker

Wat doet de slokdarm?

De slokdarm is belangrijk voor het verteren van eten. Het verteren van eten is het afbreken van voedsel tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken. De slokdarm brengt het eten naar de maag nadat u het heeft gekauwd en doorgeslikt.

Problemen met eten bij slokdarmkanker

Als u slokdarmkanker heeft, kan het ‘transport’ van het eten naar de maag moeilijk gaan. Ook door een operatie bij slokdarmanker kunt u klachten krijgen.

Hieronder beschrijven we klachten waarmee u te maken kunt krijgen. Per klacht geven we u als dat kan adviezen voor eten en drinken. Deze adviezen helpen u om de klachten zoveel mogelijk te voorkomen of om beter om te gaan met de klachten.

Problemen met slikken en het zakken van eten

Een tumor in de slokdarm kan de doorgang smaller maken. Dit kan ervoor zorgen dat het eten niet kan zakken. Ook kan het eten hierdoor blijven hangen in de keel of achter het borstbeen.

Hoe laat u het eten beter zakken?

Zit rechtop bij het eten. Ga niet liggen tijdens of vlak na het eten.
Snijd het eten heel fijn, kauw goed en eet rustig.
Neem veel jus of saus bij het eten.
Neem veel volvette producten. Bijvoorbeeld volle melk, volle yoghurt, room, boter of margarine.
Neem in plaats van brood bijvoorbeeld pap of vla.

Helpen de adviezen hierboven niet (genoeg)? Dan kunt u het eten malen met een staafmixer of blender. Een paar adviezen zijn dan:

Maak het eten klaar zoals u gewend bent. Maal het nadat het gaar is.
U kunt gemalen eten met melk, bouillon, crème fraîche, room of jus op de juiste dikte brengen.
U kunt ook kant-en-klare babyvoeding of peutervoeding eten.
Geeft ook gemalen eten problemen? Neem dan vloeibare voeding.

Problemen tijdens en na bestraling of chemotherapie

Door bestraling en chemotherapie kan het slijmvlies van uw slokdarm geïrriteerd raken. Daardoor kan het eten moeilijk zakken door de slokdarm. Maar u kunt ook last krijgen van pijn, misselijk worden en/of overgeven.

Door welk eten kunt u extra pijn krijgen?

sterk gekruid, erg zuur, erg zoet en erg zout eten.
erg warm eten of drinken. U kunt vaak beter tegen lauw en soms zelfs ijskoud eten en drinken.

Neem dit eten niet als u (extra) pijn krijgt.

Niet genoeg kunnen eten

Eten kan vermoeiend zijn als u slokdarmkanker heeft. U kunt vaak ook niet veel tegelijk eten. Daardoor krijgt u al snel te weinig voedingsstoffen binnen.

Het is daarom goed als u uzelf regelmatig weegt. U kunt dan zien of u afvalt. Is dat zo? Laat het dan weten aan uw arts of diëtist.

Hoe krijgt u meer eten binnen?

Eet in plaats van 3 grote 6 tot 9 kleine maaltijden per dag.
Neem meer vet en volvet eten en drinken. Bijvoorbeeld volle melk, volle yoghurt, room, boter of margarine.
Neem aanvullende voeding, zoals drinkvoeding, voedingssuiker, een poeder met extra eiwitten of vitamine-mineraalsupplementen. Doe dit wel in overleg met uw arts of diëtist.
In overleg met uw arts of diëtist kunt u beginnen met sondevoeding. Sondevoeding kunt u krijgen als aanvulling op ander eten of als volledige voeding. De sonde is een dun slangetje. Dit slangetje loopt via de neus naar de maag of de dunne darm. Door de sonde krijgt u eten en drinken. Daardoor heeft uw slokdarm het minder zwaar. Soms maken we met een operatie een opening voor de sonde in de buikwand naar de maag of darm.

Langzamer leeg gaan van de maag

Soms raakt de maag na een operatie langzamer leeg. Het eten gaat dan langzamer van de maag naar de darmen. Hierdoor kunt u na de maaltijd lang last hebben van een vol gevoel. Dit maakt het moeilijk om veel kleine maaltijden te eten. Bespreek uw klachten met uw arts. Uw arts kan u medicijnen voorschrijven om de maag te stimuleren als dat nodig is.

Kleine maag

Is een deel van de maag is weggehaald? Dan kan de maag minder eten en drinken verwerken. Hierdoor kunt u na een kleine maaltijd al een ‘vol gevoel’ hebben. Het is goed om elke 2 uur iets te eten. Verdeel het eten verder over minimaal 6 tot 9 kleine maaltijden. Zo krijgt u toch genoeg eten binnen.

Dumping en dumpingsyndroom

Soms hebben we bij de maagoperatie ook de sluitspier weggehaald tussen de maag en de darm. Daardoor komt het eten en drinken sneller en in grotere hoeveelheden terecht in de dunne darm. Dit heet ‘dumping’. U kunt direct na de operatie last krijgen van dumping. Maar soms begint dit later pas.

Door dumping kunt u een aantal klachten krijgen. Dit noemen we het dumpingsyndroom.

De klachten kunnen zijn:

misselijk zijn
buikpijn
overgeven
diarree
erg honger hebben
hartkloppingen
zweten
beven
soms bijna flauwvallen

De klachten beginnen meestal een 0,5 uur na de maaltijd (vroege dumping). Maar soms beginnen ze pas 1,5 tot 2 uur na de maaltijd (late dumping). Niet iedereen krijgt deze klachten.

Hoe voorkomt u klachten van dumping?

Eet 6 tot 9 kleine maaltijden per dag.
Eet niet veel tegelijk.
Neem niet meer dan 1 kopje drinken bij de maaltijd. Veel drinken bij een maaltijd zorgt ervoor dat het eten snel terechtkomt in de dunne darm.
Neem bij het drinken een toastje, biscuitje of koekje. Het vocht wordt wat gebonden door het zetmeel wat in het een toastje, biscuitje of koekje zit. Daardoor gaat het minder snel naar de dunne darm.
Zorg dat u niet veel suiker in 1 keer binnenkrijgt. Bijvoorbeeld door het drinken van limonade, frisdranken, koffie en thee met veel suiker of zoete soorten vruchtensap. U kunt deze dranken daarom beter niet drinken. Ook (meerdere) snoepjes of een (grote) koek kunt u beter niet eten.
Neem niet meer dan 400-500 ml melkproducten per dag. Soms krijgt u dumpingklachten na het nemen van melk en melkproducten. Dit komt door de melksuiker lactose.
Heeft u klachten door melkproducten? Vervang ze dan door zure melkproducten zoals yoghurt, karnemelk en kwark. Of vervang ze door sojaproducten zoals sojamelk en sojayoghurt. Zure melkproducten geven meestal minder klachten, omdat er minder lactose in zit. In sojaproducten zit helemaal geen lactose.

Diarree

Is een deel van de maag weggehaald? Dan gaat eten en drinken sneller door de maag en de dunne darm. Daardoor verteert het eten soms minder goed. Hierdoor kunt u diarree krijgen.

Hoe voorkomt u diarree?

Eet 6 tot 9 kleine maaltijden per dag. Eet die verspreid over de dag. De spijsvertering gaat daardoor beter.
Neem eten met voedingsvezels zoals bruinbrood, groente en fruit. Vezels houden het vocht vast en zorgen ervoor dat u minder vaak en minder dun moet poepen.
Blijf genoeg vette producten eten. Minder vet eten helpt niet tegen de diarree. U kunt door minder vette producten te eten wel extra veel gewicht verliezen. Dat is niet goed voor u.
Heeft u ondanks de adviezen hierboven nog erg last van diarree? Bespreek dit dan met uw arts. Uw arts kan medicijnen voorschrijven waardoor de voeding beter wordt verteerd en opgenomen. Daardoor wordt de diarree minder.

Zuurbranden

Bij zuurbranden komt maagzuur in de slokdarm. U kunt last krijgen van zuurbranden als de sluitspier tussen de maag en de slokdarm niet goed sluit of is weggehaald.

Hoe voorkomt u zuurbranden?

Zorg ervoor dat u tijdens en vlak na het eten zoveel mogelijk rechtop zit.
Wilt u graag liggen? Zorg er dan voor dat uw hoofdeinde hoger is dan uw voeteneinde.
Eet 6 tot 9 kleine maaltijden per dag.
Neem 2 uur voor het slapen geen eten meer.
Soms is er eten en drinken waardoor het zuurbranden erger wordt. Bespreek dit met uw diëtist.

Te weinig vitamine B12

Is de maag helemaal of voor een deel weggehaald? Dan maakt u niet genoeg ‘intrinsieke factor’ aan. Intrinsieke factor is nodig om vitamine B12 vanuit de dunne darm te kunnen opnemen in het bloed. U krijgt daardoor een tekort aan vitamine B12.

Hoe merkt u dat u te weinig vitamine B12 heeft?

misselijk zijn
diarree
ontstoken slijmvlies
problemen met plassen en moeite met het ophouden van plas
evenwichtsstoornis
depressief zijn
vergeetachtig zijn
tintelingen in handen en voeten
ongecontroleerde bewegingen
problemen met lopen
problemen met zien of horen
pijn in de huid van voet en been
geen gevoel in de voetzolen

Hoe behandelen we te weinig vitamine B12?

Krijgt u lange tijd te weinig vitamine B12 binnen? Dan krijgt u te maken met beschadigingen van het zenuwstelsel die niet meer helemaal weggaan.

Om dit te voorkomen, heeft u na de operatie extra vitamine B12 nodig. Meestal krijgt u 1x per 2 maanden de vitamine B12 via een spuit bij de huisarts. Vraag zelf uw huisarts naar de vitamine B12 injecties. Het is ook verstandig om zelf regelmatig uw B12-waarde te laten controleren door de huisarts. Zo kan het snel worden ontdekt als er een tekort is aan vitamine B12.

Vitamine B12 via een spuit

Adviezen bij een stent

De specialist plaatst bij slokdarmkanker soms een stent in uw slokdarm. Een stent is een buisje dat ervoor zorgt dat uw slokdarm open is en u beter kunt eten.

Is er bij u een stent geplaatst? Dan is het belangrijk dat u ervoor zorgt dat deze niet verstopt raakt. Gebeurt dat wel? Dan kunt u het gevoel hebben dat eten achter het borstbeen blijft steken. U kunt door een verstopte stent ook gaan overgeven.

Hoe voorkomt u verstopping van de stent?

Zit rechtop bij het eten.
Snijd het eten fijn of prak het.
Kauw goed en eet rustig.
Drink veel bij de maaltijden.
Drink minstens 1,5 liter per dag.
Neem veel jus, saus, room en boter.
Drink een uur na de maaltijd iets om de stent goed door te spoelen.
Neem geen eten waardoor de stent verstopt kan raken, zoals:
- biefstuk, draderig rundvlees, draderige vleeswaren zoals rookvlees, rosbief en fricandeau
- vlees met bot of vis met graten
- grote harde stukken groente en fruit, zoals rauwkost, wortel en appel, partjes sinaasappel en mandarijn
- draderige en taaie groente zoals bleekselderij, rabarber, asperges, zuurkool, taugé en champignons
- droog brood, of brood met noten, zaden en pitten
- zuurtjes, (Engelse) drop, popcorn, toffees, spekkies
- noten
- pitten, schillen, graten en botjes
- ‘kleffe’ voedingsmiddelen, zoals vers witbrood, witte bolletjes en pannenkoeken.
Drink meteen iets als u het idee heeft dat het eten niet snel genoeg zakt.
Opboeren van lucht kan een gevoel van opluchting geven.

Houdt u ondanks de adviezen hierboven het gevoel dat het eten achter het borstbeen blijft steken? Of blijft u overgeven? Overleg dan met uw arts.

Blijf proberen

Had u na een operatie of behandeling klachten bij het nemen van bepaalde soorten eten en drinken? Dan kunt u die producten na een paar weken opnieuw proberen. Het spijsverteringskanaal past zich na een tijdje namelijk aan de nieuwe situatie aan. Vaak kunt u daardoor sommige voedingsmiddelen weer verdragen. U zult ook langzaam weer wat grotere porties kunnen eten.

U voelt meestal zelf het beste wat goed gaat en wat niet.

Vragen over voeding bij slokdarmkanker?

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u ons op de volgende manieren bereiken:

U kunt van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 16.30 uur bellen met een diëtist van het ziekenhuis. U bereikt ons op telefoonnummer 088 979 28 30.
U kunt ook een e-mail sturen naar dietetiek@haaglandenmc.nl. Vermeld in de e-mail uw HMC-patiëntennummer.
U kunt uw diëtist verder vragen stellen via een e-consult op patiëntenportaal mijnHMC.

Meer informatie vindt u ook op de website voeding & kanker info.

Broodkruimels