Over slikoefeningen tijdens chemo-radiotherapie

Binnenkort gaat u beginnen met bestraling en chemotherapie. Hierdoor kunnen de spieren in de mond en keel stijf worden. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor de slikfunctie, de mondopening en het spreken. De oefeningen op deze webpagina kunnen u helpen om de kauw- en slikspieren zo soepel mogelijk te houden en verergering van voedingsproblemen proberen te voorkomen. Probeer daarnaast om voeding via de mond te blijven nemen in de diktes die u aankunt.

Uit grootschalig onderzoek is gebleken dat minder slikklachten optreden, wanneer preventief oefeningen worden gedaan om de slikspieren soepel te houden. Tien weken na de chemo-radiotherapie heeft 37% van de mensen die oefeningen hebben gedaan sondevoeding nodig. Bij de mensen die geen oefeningen hebben gedaan is 62% na tien weken nog afhankelijk van sondevoeding. Na een jaar is het verschil zelfs 3% tegenover 25%
Doe daarom deze oefeningen in ieder geval drie keer per dag, zelfs wanneer u géén klachten ervaart.

Oefeningen om de spieren soepel te houden

Herhaal elke oefening drie keer. Doe deze oefeningen drie keer per dag.

Open de mond zo ver als mogelijk Houdt deze positie 30 seconden vast Sluit de mond langzaam	Beweeg de onderkaak zo ver mogelijk naar rechts (het mag geen pijn doen) Houdt deze positie 30 seconden vast Ontspan de kaak weer
Beweeg de onderkaak zo ver mogelijk naar links (het mag geen pijn doen) Houdt deze positie 30 seconden vast Ontspan de kaak weer	Maak een cirkelbeweging met de onderkaak Ontspan
Gorgel met de tong zo ver mogelijk naar achteren getrokken Gorgel 10 seconden Ontspan

Oefeningen voor de kracht

Doe deze oefeningen drie keer per dag

Zet uw kiezen krachtig op elkaar Span uw tong- en nekspieren aan Maak een slikbeweging Herhaal 5 keer	Steek de tong een stukje uit en klem deze tussen de tanden en/of lippen (of pak de tong vast met uw vingers) Slik met de tong in deze positie Herhaal 5 keer

Algemene adviezen voor het slikken

Tips om het slikken gemakkelijker en veiliger te laten verlopen:

• Zorg dat u goed rechtop zit tijdens het eten en drinken.
• Slik geconcentreerd en neem de tijd voor het eten en drinken. Als u tijdens het slikken wordt afgeleid, hebt u minder controle op wat er gebeurt.
• Slik stevig. Pijn kan uitlokken dat u voorzichtig wilt gaan slikken. Omdat voorzichtig slikken “slap” verloopt, neemt de kans op verslikken toe maar kan ook de pijn toenemen.
• Slokjes water drinken kan vastzittend slijm helpen losmaken zodat u het kunt ophoesten. Daarna verloopt het slikken vaak gemakkelijker.

Vraag zo nodig advies aan uw logopedist, zeker als het slikken circa zes weken na de laatste bestraling nog moeilijk is.
Wij zijn bereikbaar via 088 979 24 28.

Afbeeldingen: Lisette van der Molen (NKI-AvL)