Wat is endometriose?
Naar schatting hebben 400.000 vrouwen in Nederland endometriose in hun vruchtbare periode. Bij één op de tien endometriosepatiënten gaat het om een ernstige vorm: diepe invasieve endometriose (DIE). Toch is het een vrij onbekende ziekte. Ook bij huisartsen en specialisten. Dat betekent dat de diagnose endometriose vaak pas vele jaren na de eerste klachten wordt gesteld.
"De gemiddelde Nederlandse vrouw is geen klager. Als menstruatiepijn zo hevig is, dat je afspraken afzegt, dan is dat niet normaal"
(drs. Maddy Smeets, gynaecoloog behandelteam)
Expertisecentrum in HMC Bronovo
In het expertisecentrum in HMC Bronovo behandelen we endometriose door een holistische aanpak (lichaam en geest) en in multidisciplinaire behandelteams. Ons team bestaat uit gynaecologen, urologen, chirurgen, radiologen, speciaal opgeleide verpleegkundigen, psychologen en diëtisten. Zij werken nauw samen om de diagnose endometriose te stellen en vervolgens de juiste behandeling te adviseren.
Voor wetenschappelijk onderzoek en medische innovaties werkt het centrum samen met de afdeling gynaecologie van het LUMC en met de Medical Delta, waar onder andere de TU Delft deel van uitmaakt.
Endometriose in Balans heeft ook een eigen website: www.endometrioseinbalans.nl

Op donderdag 15 maart 2018 heeft Koningin Máxima het expertisecentrum Endometriose in Balans in HMC Bronovo geopend. Bekijk hier de video van de officiële opening van Endometriose in Balans
Gevolgen endometriose
Endometriose is een aandoening waarbij het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) zich niet alleen aan de binnenzijde van de baarmoeder bevindt, maar ook aan de buitenkant of in de buikholte op het buikvlies (het peritoneum). Deze goedaardige aandoening reageert op dezelfde manier op de vrouwelijke hormonen (oestrogenen en progesteron) als het slijmvlies in de baarmoeder, namelijk cyclisch dikker worden, afstoten en bloeding.
Het bloed uit de endometriosehaarden kan niet uit het lichaam ontsnappen. Het bloed komt daardoor terecht op het oppervlak van de omliggende organen en weefsels. Dit veroorzaakt irritatie en kan leiden tot ontsteking, littekenvorming en soms tot ontwikkeling van verklevingen (adhesies) tussen verschillende organen en de darmen. De veranderingen in het slijmvlies kunnen op de plaatsen buiten de baarmoeder veel klachten geven die het meest worden gevoeld tijdens de menstruatieperiode.
Tijdens de overgang stopt de groei en afstoting van het slijmvlies. Ook de stukjes buiten de baarmoeder groeien dan niet meer. Ze zitten er nog wel, maar geven meestal geen klachten meer. De endometriose is dan tot rust gekomen.
De plekken in het rood zijn de meest voorkomende plaatsen van endometriosehaarden in het kleine bekken
Symptomen en klachten endometriose
De symptomen en klachten bij endometriose zijn bij iedere vrouw verschillend. Als je veel klachten hebt, hoeft dit niet een teken te zijn dat je ook ernstige endometriose hebt. Vooral de plaats van de endometriosehaarden in het lichaam bepaalt welke klachten vrouwen krijgen. Zit er een endometriosehaard in of bij de blaas dan ontstaat er pijn bij het plassen, dit kan samengaan met bloed. Zit er een endometriosehaard in de darm dan krijg je pijn bij het ontlasten, of een opgezette buik en afwisselend diarree of verstopping (obstipatie). Zit het in de vagina (schede) dan krijg je pijn bij het vrijen.
Endometriose kan ook leiden tot verminderde vruchtbaarheid. Bij elke chronische ziekte is er aandacht nodig voor het vinden van een balans tussen lichaam en geest.
"Na 7 jaar aanvallen die steeds erger werden, voelde ik me voor het eerst gehoord. Het was een opluchting voor mij om erachter te komen, wat er daadwerkelijk scheelt aan mijn baarmoeder"
(patiënt Endometriose in Balans)
Lichamelijke klachten endometriose
- Extreme pijn tijdens of rond je menstruatie
- Je voelt je moe en lusteloos
- Pijn of bloedingen tussen je menstruaties
- Rugpijn of pijn in je benen
- Pijn bij naar de wc gaan tijdens je menstruatie
- Pijn bij het vrijen
- Onvruchtbaarheid
- Je hebt meerdere miskramen gehad
Psychische klachten
Endometriose kan je dagelijkse leven en relatie behoorlijk beïnvloeden. Maar heeft ook gevolgen hoe je functioneert op je werk en in je vrije tijd.
Bij Endometriose in Balans hebben we aandacht voor de lichamelijke gevolgen én emoties die endometriose met zich mee kan brengen.
"Voor mij is een behandeling pas geslaagd als een vrouw weer in haar kracht staat"
(drs. Maddy Smeets, gynaecoloog)
Onderzoeken endometriose
Om endometriose vast te stellen hebben wij binnen het expertisecentrum een werkwijze ontwikkeld die niet invasief is. Invasief betekent dat er bij een medisch onderzoek geen instrumenten in het lichaam worden ingebracht.
Bij de eerste afspraak neem je samen met onze speciaal getrainde verpleegkundige je ziektegeschiedenis door (anamnese). Hierna volgt een inwendig gynaecologisch onderzoek door een van onze gynaecologen. Aansluitend maakt de gynaecoloog ook een echo. Als diepe invasieve endometriose wordt vastgesteld, wordt meestal aanvullend een MRI gedaan voor een optimale planning van jouw operatie.
Mogelijke onderzoeken om endometriose vast te stellen zijn:
- gynaecologisch inwendig onderzoek
- echoscopie en MRI
- laparoscopie (kijkoperatie)
Op zoek naar meer informatie over hoe endometriose wordt vastgesteld? Bekijk ook de pagina over: Onderzoek endometriose.
Behandeling endometriose
Wil je meer weten over de behandeling van endometriose? Bekijk dan de pagina: Behandeling endometriose
"Door mijn expertise, opgedaan als hoofd van de fertiliteitskliniek en deelname aan het team van laparoscopische chirurgen, denk ik een waardevolle bijdrage te leveren aan Endometriose in Balans'
(dr. J. Rhemrev, gynaecoloog)
Hoe weet je dat je endometriose hebt?
Voor een diagnose of behandeling kun je met een verwijzing van je specialist of huisarts terecht bij de specialisten van Endometriose in Balans.
- 088 979 44 89
- ma t/m do van 08.30 - 12.00 uur en 13.30 - 16.30 uur
- eib@haaglandenmc.nl
(vermeld telefoonnummer en patiëntnummer)
Het behandelteam
Wij zijn een multidisciplinair team van endometriose specialisten waarin gynaecologie, psychologie, fysiotherapie, pijnbestrijding, urologie, chirurgie, radiologie en diëtetiek samenwerken.
- mv. M.J.G.H. Smeets, gynaecoloog
- dhr. dr. J.D. English, gynaecoloog
- dhr. dr. J.P.T. Rhemrev, gynaecoloog
- mw. N. Paridaans, gynaecoloog
- mw. dr. D.M.V. Pelikan, gynaecoloog
- dhr. dr. M.D Blikkendaal, gynaecoloog
Tevens zijn wij een opleidingscentrum voor arts-assistenten gynaecologie.
- mw. A. Meus, verpleegkundige
- mw. I. Ronhaar, verpleegkundige
- mw. M Wigleven, verpleegkundige
- mw.. G. Greebe, Coördinator/ Secretaris EIB
- mw. den Haring, doktersassistente
- dhr. J. Metzemaekers, promovendus
- mw. C. Lutters, GZ-psycholoog, psychotherapeut
- mw. C. van der Grijp, bekkenfysiotherapeute
- mw. J. den Otter, diëtist
- dhr. O. Henneman, radioloog
- mw. M. Dorth, radioloog
- dhr. W. Oosterhuis, chirurg
- mw. M. Westerterp, chirurg
- dhr. P. Groenendijk, uroloog
- dhr. B. Merks, uroloog
- mw. K. Muderlak, anesthesist
Iedere patiënt is anders en verdient een persoonlijke en gerichte aanpak bij endometriose. Kijk voor meer informatie over het expertisecentrum in HMC Bronovo ook op:
www.endometrioseinbalans.nl