Taalambassadeurs nemen patiëntencommunicatie onder de loep:
‘Zet bovenin dat informatie belangrijk is’

1 mei 2023
In HMC willen we de patiëntencommunicatie begrijpelijk maken voor zoveel mogelijk patiënten: ook voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Maar hoe goed lukt dat eigenlijk? We vroegen het aan de doelgroep zelf.
In Den Haag heeft 1 op 4 mensen moeite met lezen en schrijven. Taalambassadeurs Rosetta, Leyla, Dick en Michel van ‘Doe Weer Mee!’ (zie kader) weten uit eigen ervaring hoe lastig dat is in een maatschappij die je overspoelt met informatie. Ook als je naar het ziekenhuis moet voor een onderzoek of behandeling, komt er op informatiegebied veel op je af. We vragen de taalambassadeurs op deze frisse voorjaarsochtend om te kijken naar enkele brieven, mails en internetpagina’s waarmee veel patiënten te maken krijgen.
Oefenen helpt
Als eerste staan de digitale afspraakbevestiging en de afspraakbevestiging in briefvorm op de rol. De 4 taalambassadeurs en projectleider Armand van Doe Weer Mee! lezen ze geconcentreerd. Dat steeds meer communicatie digitaal gebeurt, blijkt bij sommige taalambassadeurs tot extra hindernissen te leiden. “Inloggen met DigiD is lastig als je niet goed kunt omgaan met computers”, vertelt Michel. “Oefenen helpt trouwens wel.” Het eerste wat Rosetta doet als ze informatie moet bekijken via internet, is zoeken naar een telefoonnummer. “Dan bel ik om te vragen wat de bedoeling is.”
Michel adviseert om in de afspraakbevestigingsmail het adres erbij te zetten van de ziekenhuislocatie waar je moet zijn. “Zo voorkom je dat mensen zich melden op de verkeerde plek.” Leyla vindt de zin ‘Dit is een automatisch gegenereerd bericht’ verwarrend. “Wat is dat, ‘gegenereerd’? En waarom moet ik dit weten?” Ook aan de papieren afsprakenbrief valt nog wel wat te verbeteren. “Ik vind het te veel tekst”, zegt Leyla. “Noem de datum, waar je moet zijn en wat je moet doen als je niet kunt komen. Van het coronavirus en zo weten we wel. Deze brief zou ik nu ongelezen wegleggen omdat die te lang en te druk is.”
Professor
De internetpagina’s en flyers die de taalambassadeurs bekijken, leiden tot vergelijkbare aanbevelingen. Onder andere dus om kritisch te kijken of we alle informatie wel moeten delen met patiënten. “Waarom vragen jullie bijvoorbeeld overal om een lijst mee te nemen van de medicijnen die ik gebruik?”, vraagt Dick zich af. “Als ik in het ziekenhuis kom, kunnen jullie dat altijd gewoon opzoeken in de computer.” “Moeten mensen informatie echt lezen? Zet dan bovenin dat de informatie belangrijk is voor hen. Dan ga ik het in ieder geval lezen, ook al kost het me moeite. Of ik vraag iemand om me hierbij te helpen”, geeft Michel aan.
We maken in het ziekenhuis steeds meer gebruik van QR-codes. Patiënten kunnen die scannen met hun mobiele telefoon en komen dan uit bij informatie op onze website. Handig, maar zeker niet voor iedereen. Van de taalambassadeurs weet alleen Dick hoe je zo’n QR-code scant. Michel lukt het na enige uitleg ook. “Ik voel me echt een professor zo.”
Afleiding
De adviezen van de taalambassadeurs betekenen niet dat de communicatiemiddelen niet voldoen. Vaak halen ze de belangrijkste informatie wel uit de brieven, mails en internetpagina’s. Maar deze communicatiemiddelen kunnen wel beter en kernachtiger als we ervoor willen zorgen dat zoveel mogelijk patiënten ze lezen. En dus goed voorbereid naar het ziekenhuis komen.
De taalambassadeurs geven ook positieve feedback. “De gastvrouwen in het ziekenhuis vind ik geweldig”, zegt Michel. “Ze helpen je om te komen waar je moet zijn. Ook de kleurcodes in HMC Westeinde en HMC Antoniushove helpen om de weg te vinden.” De beeldschermen met informatie die overal in het ziekenhuis hangen, vallen eveneens in de smaak. “Ze zorgen voor afleiding als je lang moet wachten”, vindt Michel. “Wat meer ontspannende informatie is wel nog welkom. Bijvoorbeeld nieuws uit de regio.” Dick zou graag op de verschillende poliklinieken informatie zien die over de poli zelf gaat. “Bijvoorbeeld foto’s en namen van de artsen. Zodat je alvast kunt zien met wie je straks een afspraak hebt.”
Binnen HMC gaan we aan de slag met de aanbevelingen die de taalambassadeurs ons hebben gegeven. We zullen hen in de toekomst vaker vragen om hun licht te laten schijnen over de patiëntencommunicatie van het ziekenhuis.
Over Doe Weer Mee!
Wervingscampagne Doe Weer Mee! richt zich op volwassenen die niet goed genoeg Nederlands kunnen lezen en schrijven om mee te doen in onze samenleving. Zij hebben vaak ook beperkte digitale vaardigheden. Meestal zijn de deelnemers mensen die van huis uit Nederlandstalig en laag opgeleid zijn. Doe Weer Mee! verwijst hen naar cursussen en doorbreekt het taboe rondom laaggeletterdheid. Ook verzorgt Doe Weer Mee! voorlichting, trainingen en taaladvies voor organisaties in de regio Delft-Den Haag. De taalambassadeurs spelen daarbij een belangrijke rol.