Het Groene OK-team presenteert: top 5 duurzame initiatieven in HMC
27 maart 2023
In veel ziekenhuizen zetten artsen, verpleegkundigen en andere medewerkers zich in om bij te dragen aan duurzame zorg. Zo ook in HMC. Uroloog Gerard van der Wielen, operatieassistent Marinda Demeijer en kwaliteitsfunctionaris Hanneke Groen-Verhoeven maken deel uit van het Groene OK-team en vertellen over de initiatieven in ons ziekenhuis. “We zijn mensen met een groen hart en willen verduurzaming en vergroening op de kaart zetten.”
De duurzame focus ligt op de operatiekamers, omdat binnen het ziekenhuis de OK één van de grootste vervuilers is. Alle operatiekamers in Nederland produceren samen ongeveer 1,3 miljoen kilo medisch afval per jaar. “We gebruiken ongelofelijk veel spullen eenmalig en gooien het dan weg. Daar moeten we vanaf,” vindt Gerard. Het Groene OK-team onderzoekt daarom het gebruik en verbruik van spullen, stroom, werkkleding en medicijngebruik. “En dan vragen we ons af: hoe kunnen we dit groen maken en wat zijn duurzamere oplossingen?”
Welke initiatieven zijn al een succes? Hieronder een top 5!
1. Gebruik minder celstofmatjes
Eén duurzame oplossing is om minder celstofmatjes te gebruiken. “We gebruiken deze matjes te pas en te onpas op de operatiekamer en op andere plekken in het ziekenhuis. Zo’n matje is heel schadelijk voor het milieu,” vertelt Gerard. Het product bestaat uit verschillende soorten plastic en een pulp-laag waardoor het alleen verwerkt kan worden door verbranding. Gerard tipt: “Gebruik als het kan liever een wasbare handdoek.” Hanneke vult aan: “Veel collega’s waren zich niet bewust van hoe milieuonvriendelijk celstofmatjes zijn. Sinds we dit onder de aandacht hebben gebracht, zijn het afgelopen kwartaal 3750 celstofmatjes minder verbruikt dan voorgaande kwartalen. Dat is ontzettend positief!”
2. Zet de luchtbehandeling in een lage stand
Het Groene OK-Team kwam erachter dat de luchtbehandeling op de operatiekamers in HMC Bronovo dag en nacht aanstaat. “Het luchtbehandeling systeem draaide 24/7 op volle toeren. En is daarmee de belangrijkste energieverbruiker op de operatiekamers,” vertelt Marinda. “In HMC Bronovo opereren we alleen van maandag tot en met donderdag. Als er niet geopereerd wordt staat de luchtbehandeling in een lage stand. Hiermee besparen we enorm veel energie.” Ook op HMC Antoniushove wordt na 17:00 uur en in het weekend de luchtbehandeling in een lage stand gezet.
3. Sluit computers en monitoren af
Op het operatiecomplex staan de pc’s en monitoren vaak aan. Op sommige kamers is dat niet nodig voor de diensten die gedraaid worden; ook in de nacht kunnen deze computers en monitoren worden uitgezet. “Dit vraagt om bewustzijn bij collega’s, want al deze apparaten op de OK gaan niet automatisch uit. Het vergt een andere aanpak binnen het team,” vertelt Hanneke.
4. Bewust gebruik van medicatie
Hanneke: “Verspilling van medicijnen gebeurt op verschillende manieren. We leggen op uitslaap- en operatiekamers noodmedicatie klaar. Standaard trokken we efedrine en atropine op, en gooiden we hierdoor vaak (veelal ongebruikte) medicijnen weg. Ons nieuwe beleid is om alleen op operatiekamers noodmedicatie standaard op te trekken. Op uitslaapkamers ligt een ampul met spuitje en injectienaald klaar, maar de medicatie wordt alleen opgetrokken als dat nodig is. We verspillen hiermee minder medicijnen.”
5. Maandelijks beademingsslangen en watersets vervangen
“We verwisselen nu maandelijks de beademingsslangen en watersets,” vertelt Hanneke. Dit heeft geen invloed op de al bestaande preventieve maatregelen. “Uit onderzoeken blijkt dat beademingsslangen en watersets niet elke week verwisseld hoeven te worden.” Volgens de onderzoeken levert deze handeling een jaarlijkse besparing van zo’n 20.000 euro en 700 kg plastic op. “En dat niet alleen: het levert ook nog eens tijd op. Medewerkers verrichten nu één keer per maand deze handeling in plaats van één keer per week,” aldus Hanneke.
Groene toekomst
Naast deze initiatieven is het Groene OK-team ook bezig met reusable kleding. Denk bijvoorbeeld aan wasbare mutsen en doktersjassen. Binnenkort start een pilot. “Ook gaan we op de operatiekamers afval scheiden,” vertelt Hanneke enthousiast.
“We hebben nog genoeg ideeën dankzij alle collega’s die ons goed weten te vinden en ons voorzien van ideeën en tips.” Hanneke merkt dat iedereen enthousiast is. “Het onderwerp zet mensen aan het denken. En inmiddels zijn we binnen HMC niet meer het enige Groene Team. Er is ook een Groene IC-team en Groene MKC-team.”